JCPH

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na przykład wkwestii szkół domagał się, żeby państwo spełniało wszystkie postulaty miejscowego biskupa względemkatechetów, w tym zwalniało ich na jego żądanie.Jednocześnie powinno ono regulować wszelkiezobowiązania finansowe wobec Kościoła i gwarantować stosowanie prawa kanonicznego wobec wiernych 23.Ta lista żądań wywołała nie tyle konsternację, co szok, nawet u osób życzliwie usposobionych dokonkordatu.We wrześniu 1920 roku urzędnik Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Berlinie odpowiedzialnyza sprawy Watykanu, profesor Richard Delbr�ck, odnotował niechęć , którą w Monachium wzbudziły nadmierne żądania nuncjusza.Zwrócił również uwagę, iż w Pacellim najbardziej zdumiewa to, że taksłabo orientuje się w tym, co jest możliwe w Niemczech, i że negocjacje prowadzi tak, jakby miał do czynieniaz Włochami 24.Delbr�ck przekonał się też, do czego jest on gotów się posunąć.Dążąc do spełnienia swoich żądań,papieski nuncjusz otwarcie groził dyplomatycznymi konsekwencjami.Rządowi bawarskiemu oświadczył, żejeśli nie przyjmie jego warunków, nie będzie konkordatu.A bez jego zawarcia Stolica Apostolska nie widzimożliwości włączenia się do granicznych sporów Niemiec z sąsiadami, na przykład, zapalnej kwestii diecezjiSaary, grożącej w każdej chwili wybuchem.Z głębokim żalem będzie więc musiała zrezygnować z pomocy.Chodziło o delikatną kwestię byłych niemieckich ziem, zajętych i zdemilitaryzowanych przezaliantów z końcem wojny.Wiele z nich, na wschodzie i zachodzie, zamieszkiwali katolicy.Czy ziemie tepowinny pozostać w dawnych niemieckich diecezjach? A jeśli nie, to może chociaż księża powinni się wywo-dzić z niemieckich seminariów, co podtrzymałoby niemieckie wpływy? 25.W interesie niemieckiego rząduleżało zachowanie religijno-kulturalnych wpływów na tych odłączonych poddanych, nuncjusz zaś mógłprzywrócić je jednym pociągnięciem pióra.Lecz zamiast tego z zadziwiającym tupetem poinformował władzeBawarii, a tym samym Rzeszy, że jego przychylność ma swoją cenę, a mianowicie ustępstwo w sprawie szkół.Rzeszy tak bardzo zależało na kwestii granic, że w listopadzie 1920 roku - co było niewątpliwymtriumfem Pacellego - przystała na projekt konkordatu z Bawarią, w tym żądania dotyczące szkolnictwa.Pozostało pytanie, jakie wrażenie zrobi to w protestanckich Niemczech, a szczególnie w Prusach.W grudniuPacelli udzielił wywiadu paryskiemu Le Temps , rozwijając plan zawarcia podobnych konkordatów z resztąniemieckich landów i Prusami.I znów pozostawił otwartą kwestię, od kogo zacząć.Od Prus? Czy od Rzeszy?Zabiegały o niego obie strony Rzesza i oddzielnie krajowy rząd Prus, który bał się, że Rzesza okaże się zbytuległa wobec nuncjusza, i dlatego chciał zawczasu narzucić mu własne kryteria w sprawie konkordatu.Domowy dramatW tym czasie Pacelli przeżył domową burzę, wywołaną przez tarcia i niesnaski pomiędzy jego młodągospodynią, siostrą Pasqualina, a świecką służbą26.Zdaje się, że zazdrosna o nią grupka stałych służącychzaczęła jej uprzykrzać życie.Zwiadkowie w procesie beatyfikacyjnym Piusa XII nie ukrywali, że potrafiła daćsię we znaki, zwłaszcza tym, którym brakowało jej zapału do pracy.Była, jak określił to jeden z nich, snelezza(zwinna).Za zgodą Pacellego Pasqualina przejęła w końcu pieczę nad całą nuncjaturą, włącznie ze sprzątaniem,gotowaniem i praniem, skutecznie tępiąc przeciwników.Od tej pory zyskała tam hegemonię.Ale wedługsiostry Eugenia, Elisabetty, w rewanżu jej domowi wrogowie rozpuścili po Monachium plotkę, że nuncjuszpatrzy na nią nie tylko jak ksiądz.Pół wieku pózniej Elisabetta wyjawiła trybunałowi beatyfikacyjnemu, że jej mocno urażony tymoskarżeniem brat zażądał wszczęcia śledztwa na najwyższym szczeblu w Watykanie w sprawie tej orribilecalumnia (strasznej pótwarzy).Pózniej zaś napisał do siostry, wyrażając zadowolenie z wyniku inchiesta(śledztwa), i zapewnił, że odzyskał spokój i pogodę ducha, których tak bardzo potrzebował, żeby podołaćtrudom ciężkiej pracy 27.Mniej więcej w tym samym czasie Pacelli zaczął korzystać z wyręki swojego idealnego sekretarza,jezuity Roberta Leibera.Wedle jednego ze świadectw beatyfikacyjnych, cichy i drobny Leiber to osobnik melancholijny i smutny, wiecznie wzdychający, ale świetny pracownik, jednomyślny z nuncjuszem wkwestii problemów Kościoła.Para ta pracowała pospołu całymi godzinami. To urodzony monarcha , miałsię w tamtych czasach wyrazić ojciec Leiber o swoim pryncypale.Miał również swoje zdanie o siostrzePasqualinie: Nuncjusz powinien ją przepędzić, ale nie chce, ponieważ ona świetnie zna się na zarządzaniudomem 28.Czarny wstydZnamiennym przykładem narodowych i międzynarodowych problemów, jakie stały w tym czasieprzed Pacellim, był spór Niemiec i Francji o użycie przez nią w okupowanej Nadrenii oddziałów złożonych zczarnych.Już na początku kwietnia 1920 roku, spełniając żądania niemieckich biskupów i laikatu, Pacellipoinformował Gasparriego o praktyce gwałcenia tam przez francuskie oddziały murzyńskie niemieckichkobiet i dzieci, w związku z czym Stolica Apostolska powinna wywrzeć nacisk na francuski rząd, by wycofałstamtąd czarnych żołnierzy.31 grudnia 1920 roku w (napisanym po łacinie) liście do Gasparriego kardynałAdolf Bertram z Wrocławia oświadczył, że Francja wolała użyć afrykańskich oddziałów, pozbawionychwszelkiej kultury i moralności, które dopuściły się okrutnych gwałtów na miejscowych kobietach, co zostałonazwane potem �czarnym wstydem� 29.Stwierdził też, że Francuzi planują wysłać więcej czarnychoddziałów w ten rejon.Tymczasem przeprowadzone przez niemiecki rząd śledztwo dostarczyło licznychdowodów zbrodni popełnionych przez te oddziały: całego katalogu sadystycznych przestępstw, takich jakgwałty, straszliwe napaści na kobiety i okrucieństwa w stosunku do dzieci.W odpowiedzi przesłanej Gasparriemu 16 stycznia 30 francuski ambasador przy Stolicy Apostolskiejstanowczo zaprzeczył oskarżeniom Pacellego i Bertrama, nazywając je odrażającą propagandą , inspirowanąprzez Berlin.Zapewnił, że naprawdę w regionie tym przebywa jedynie garstka żołnierzy z północnej Afryki,w większości przedstawicieli starodawnej cywilizacji, wśród których jest wielu chrześcijan.Tymczasemprzeciw czarnym oddziałom francuskim i ich domniemanym okrucieństwom rozpętano międzynarodowąkampanię.W Stanach Zjednoczonych pod nawałą jawnie rasistowskich wniosków Izba Reprezentantówzarządziła śledztwo31, które obaliło niemieckie oskarżenia.Komisja zaleciła Stanom Zjednoczonym niereagować na zarzuty wysuwane przez niemiecki rząd i Watykan.Ale Pacellego wyniki amerykańskiego śledztwa nie przekonały.7 marca 1921 roku ponownie napisałdo Gasparriego, nalegając na interwencję papieża w imieniu napastowanych niemieckich kobiet i dzieci.Choćwatykański sekretarz stanu nie postawił rządowi francuskiemu nowych zarzutów, to echa pomówień wsprawie czarnego wstydu nie milkły aż do całkowitego oswobodzenia wspomnianych ziem.W przypadkuPacellego jednakże epizod ów ukształtował jego stosunek do wojny i ras [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki