feliks koneczny cywilizacja zydowska

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Hess pochodził z żydów polskich", ale pisał i pisał się po niemiecku (Moritz, z Mojżesza), bo język ten byłwówczas głównym językiem żydowskim; nie gnął zaś ni do Niemców, ni do Polaków.Współcześni uważali gotylko za dziwaka.Pierwszymi entuzjastami nowego osadnictwa żydowskiego i to koniecznie rolniczego w Palestynie celemprzygotowania warunków, by można było w przyszłości myśleć o założeniu tam własnego państwa byli dwajwybitni żydzi z ziem polskich: Dawid Baer Gordon z Wilna i Zebi Hirsch Kalischer z Leszna.Zbieranofundusze i po r.1880 powstały już pierwsze osady rolnicze żydowskie w Ziemi Obiecanej.Osadnikami byli wznacznej części chasydzi, gorliwcy, którzy udawali się tam po to, by znalezć się pod całkowitym panowaniemZakonu, niczym nie krępowanego.Podnoszono z fanatycznym zapałem urządzenia starotestamentowe;chciano mieć instytucje czysto żydowskie.Obliczywszy, jako rok 1888-89 jest szabasowy, zastanawiali sięwcześnie nad tym, jak uczynić zadość przepisom Zakonu, żeby dać zadośćuczynienie za dawnych przodków,którzy to przykazanie właśnie pomijali.Uczeni z gałęzi sefardim obmyślili, że może by te grunty sprzedaćfikcyjnie gojom, tj.Arabom, żeby przez nich były uprawione w roku szabasowym; ale uczeni aszkenazimobstawali, żeby przepis był wykonywany ściśle i zdanie ich zwyciężyło.Urządzono tedy osobną kwestę nautrzymanie szabasujących Palestyńczyków.Wielki chorąży ruchu syjonistycznego, Teodor Herzl (1860-1904) wystąpił dopiero w kilka lat pózniej;mylnie zaś uważanym bywa za twórcę syonizmu.Był publicystą w Paryżu, w roku 1895 przeniósł się doWiednia, gdzie w roku następnym wydał jakby manifest syonizmu rozprawę pt. Der Judenstaat".Znajduje siętam takie zdanie: Nie można właściwie nic skutecznego przeciw nam uczynić.Na dół proletaryzujemy się nawywrotowców, tworzymy podoficerów wszystkich rewolucyjnych partii, a równocześnie ku górze wzrastanasza straszna potęga pieniądza"1604Idea syonistyczna, rozumiana ściśle według Hessa i Herzla, jako zaludnienie Palestyny żydami w celachpaństwowych, wywoływała wśród %7łydów więcej sprzeciwów, niż pochwał.Głównie chodziło owspółwyznawców we wschodniej Europie.Już w roku 1895 utworzył się w Wilnie żydowsko-socjalistyczny Bund", który stanął w silnej opozycji przeciw syonizmowi palestyńskiemu, zadawalniając się postulatemżydowskiej autonomii kulturalnej w państwie rosyjskim (a zastrzegając się przeciw wciąganiu sprawyniepodległości Polski w działalność organizacji rewolucyjnych wRosji1605.Herzl zwoływał pierwszy kongres swych zwolenników (nie tak licznych jeszcze) do Monachium w r.1896.Zjazd nie mógł się odbyć, gdyż sprzeciwiła się temu zwierzchność tamtejszej gminy.żydowskiej.Skorzystano tedy z gościnności Bazylei i tam odbywano doroczne zebrania, zwane szumnie kongresami, wlatach 1897-1899, z wynikami w najlepszym razie skromnymi, gdyż towarzyszyły im niemałe objawy wyraznejniechęci olbrzymiej większości żydowstwa europejskiego.Kiedy odbyto czwarty z rzędu kongres, w Londynie,dzielono się na nim samymi tylko wątpliwościami i musiano stwierdzić całkowity zawód.A jednak poruszyła się sprawa z martwego punktu w obozie socjalistyczno-żydowskim w Rosji.W roku1900 następuje rozłam i powstaje partia poale-sion, opowiadająca się za kolonizowaniem Palestyny, ależądająca, by osady te były urządzone według doktryny socjalizmu, żeby posłużyły mu za laboratoriumeksperymentatorskie.Aprioryczność żydowska zyskiwała wdzięczne pole do popisu.Nie mniemali atoli nigdy1604Neue Auflage, Derlin 1918, u TrM 2291605Hi 372poale-sioniści, żeby Palestyna miała wciągać w siebie znaczną ilość żydów, choćby tylko z państwarosyjskiego i obok eksperymentatorstwa tam w Palestynie, pamiętali doskonale o Rosji, domagając się, by%7łydom przyznane było w państwie rosyjskim równouprawnienie narodowe1606.Syonizm Herzla, uważany powszechnie za utopię, miał jednak wpływy wielkie na umysłowość żydowską;wywołał u wszystkich niemal żydów europejskich odruch narodowy.Dzięki Herzlowi począł ogół żydowskiodnosić wrażenie co do siebie samego, jakoby był narodem; w to uwierzyli szybko i tak się to przyjęłopowszechnie, iż pośród żydowskich publicystów, polityków i działaczy społecznych na palcach policzyćmożna by takich, którzy nie dali się przekonać i społeczności żydowskiej nie chcieli uważać za odrębny naród.Hasło narodowe przyjmowało się nagle a powszechnie u żydów ziem polskich, w Rumunii, na Węgrzech.Wroku 1902 odbył się już wszechrosyjski zjazd żydowski" w Mińsku Litewskim, z wyrazną cechą propagandynarodowej1607.Tak tedy wyrobiły się, obok syonizmu właściwego i dzięki niemu, prądy narodowe, żądająceautonomii kulturalnej, a zmierzające i do politycznej, w krajach golusu, bez emigracji do Palestyny.Przybywało wśród żydów coraz bardziej umysłów zdolnych uchwycić ideę własnego państwa, bezjakiejkolwiek spółki; tych właśnie większość wolała by popróbować tego nie w Palestynie, ciasnej dla zbytlicznego Izraela, a niewątpliwie arabskiej.Wytępienie Arabów uważając za utopię, szukali indziej miejsca dlapaństwa żydowskiego, gdzie i łatwiej dałoby się ten cel osiągnąć i lepsze widoki, bo przestrzeń większa iościenne obszary łatwiejsze do wzięcia.Tych zwano terytorialistami.Nie dbając zakazu Mojżeszowego, że doEgiptu wracać nie wolno, myśleli o tym czy by za ognisko wielkiego osadnictwa w celach państwowych nieobrać Pelesium, El-Arisz; inni zwracali myśl do Ugandy, niektórzy do południowej Ameryki, potem znów doAngoli w Afryce.Sporem pomiędzy terytorialistami a ścisłymi syonistami zawieruszony szósty kongres wBazylei, omal nie został zerwany; siódmy atoli, tamże, oświadczył się pod prezydencją Maxa Nordaua zaPalestyną [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki