Clausewitz Carl O wojnie

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.%7łe to stwierdzenie nie jestbezpodstawne, da się łatwo udowodnić na przykładzie kampanii 1812roku.Car Aleksander prawdopodobnie nie myślał o tym, aby w wynikuwojny, w którą się wdał, całkowicie zniszczyć swego przeciwnika, jak tosię pózniej stało, ale czy taka myśl była niemożliwa? I czy wówczas niebyłoby zupełnie naturalne, gdyby Rosjanie rozpoczęli tę wojnęsposobem obronnym?ROZDZIAA PITYCel ograniczonyW poprzednim rozdziale powiedzieliśmy, że pod pojęciem pokonanianieprzyjaciela rozumiemy właściwy absolutny cel aktu wojennego, jeżeliuważamy to za dopuszczalne.Tu chcemy rozważyć, co się stanie, jeżeliwarunki dopuszczalności nie będą spełnione.Te warunki zakładają dużą fizyczną lub moralną przewagę lub teżwielką przedsiębiorczość, pociąg do hazardu.Tam, gdzie tegowszystkiego nie ma, cel wojny może być tylko dwojakiego rodzaju: alboopanowanie małej lub umiarkowanej części nieprzyjacielskiego kraju,albo utrzymanie własnego aż do sposobniejszej chwili; ostatnie jestzwykłym wypadkiem wojny obronnej.Gdzie jedno i gdzie drugie jest na właściwym miejscu, wskazujesama nazwa, której użyliśmy w ostatnim wypadku.Czekanie nasposobniejszą chwilę zakłada, że od przyszłości możemy jej oczekiwać.Iwłaśnie ta perspektywa motywuje za każdym razem to czekanie, tzn.wojnę obronną.W przeciwieństwie do tego wojna zaczepna, tzn.korzy-stanie z danego momentu, jest zawsze tam wskazana, gdzie przyszłośćnie nam, lecz nieprzyjacielowi rokuje lepsze widoki.Trzeci wypadek, być może najzwyklejszy, będzie ten, gdzie obiestrony od przyszłości niczego konkretnego nie mogą się spodziewać, awięc nie wynika z niej żadne uzasadnienie.W tym wypadku wojnazaczepna jest oczywiście z korzyścią dla tego, kto jest politycznymagresorem, tzn.posiada pozytywny powód, albowiem w tym celuprzecież się uzbroił i wszelki czas, który traci się bez wystarczającejprzyczyny, jest dla niego stracony.Tu rozstrzygaliśmy na rzecz wojny zaczepnej lub wojny obronnej napodstawie powodów, które ze stosunkiem sil nie mają nic wspólnego, aprzecież mogłoby się wydawać bardziej naturalne uzależniać to w głów-nej mierze od stosunku sił, Sądzimy jednak, że właśnie wówczaszboczylibyśmy z właściwej drogi.Logicznej słuszności naszego prostegowniosku końcowego nikt nie zakwestionuje, zobaczymy więc, czyprowadzi on w konkretnym wypadku ad absurdum.Wyobrazmy sobie małe państwo, które popadło w konflikt zeznacznie silniejszym, ale przewiduje, że jego sytuacja będzie siępogarszała z roku na rok.Czy nie musi ono, jeżeli wojny nie możeuniknąć, wykorzystać czasu, kiedy jego sytuacja jeszcze nie jestnajgorsza? Musi więc uderzyć, lecz nie dlatego, aby z natarcia samegowyciągnąć korzyści powiększy ono raczej nierówność sil ale dlatego,że zachodzi konieczność załatwienia sprawy bądz to całkowicie, zanimnastąpi zły okres, bądz to dla uzyskania czasowych korzyści, aby pózniejz nich czerpać.Ta nauka nie może wydawać się absurdem.Gdyby tomałe państwo było zupełnie pewne, że nieprzyjaciel nań uderzy, to możei powinno się posłużyć obroną dla uzyskania pierwszego sukcesu, nienarażając się przez to na niebezpieczeństwo utraty czasu.Ponadto jeżeli wyobrazimy sobie mniejsze państwo, które ma zamiarwypowiedzieć wojnę większemu, a przyszłość nie ma wpływu na tędecyzję, to jeżeli mniejsze państwo jest politycznym agresorem, musimyod niego także żądać, aby dążyło do swego celu.Jeżeli jest ono dość zuchwałe, aby postawić sobie pozytywny celprzeciwko silniejszemu, to musi nacierać na przeciwnika, jeżeli ten niezaoszczędzi mu tego trudu.Czekanie byłoby nonsensem, chyba żezmieniło ono swoją polityczną decyzję w momencie przystąpienia dowykonania.Podobne wypadki często się zdarzają i niemało przyczyniająsię do tego, że wojny mają nieokreślony charakter, z którym filozof niewie, co począć.Nasze rozważania o ograniczonym celu prowadzą nas do wojny za-czepnej z takim właśnie celem i do wojny obronnej.Obie rozpatrzymy wosobnym rozdziale.Przedtem musimy jednak zwrócić się jeszcze w in-nym kierunku.Modyfikację celu wojennego wyprowadzaliśmy dotychczas jedynie zprzyczyn wewnętrznych.Istotę politycznego zamiaru wzięliśmy w ra-chubę jedynie o tyle, o ile dąży do czegoś pozytywnego lub nie.Wszystko inne w zamiarze politycznym jest w gruncie rzeczy dla wojnyczymś obcym.Nadmieniliśmy już w rozdziale drugim księgi pierwszej, żeistota celu politycznego, zakres naszych i nieprzyjacielskich żądań iwszystkie nasze stosunki polityczne wywierają faktycznie najbardziejdecydujący wpływ na prowadzenie wojny, i dlatego chcemy wnastępnym rozdziale zająć się tym szczególnie.ROZDZIAA SZ�STYA.Wpływ celu politycznego na cel wojnyNigdy nie zdarza się, aby pewne państwo, które występuje w sprawieinnego państwa, traktowało ją tak, jak swoją własną [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki