Encyklika Jana Pawała II Laborem exercens(O pracy ludzkiej)14.11.1981

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pracodawca pośredni a bezpośredni17.Pojęcie pracodawcy pośredniego obejmuje zarówno osoby, jak też instytucjeróżnego typu, obejmuje również zbiorowe umowy o pracę, ustalane przez te osoby iinstytucje zasady postępowania, określające cały ustrój społeczno-ekonomiczny orazzasady z niego wynikające.Pojęcie pracodawcy pośredniego odnosi się więc do wieluróżnych elementów.Jego odpowiedzialność różni się od odpowiedzialnościpracodawcy bezpośredniego jak wskazuje sam termin: odpowiedzialność jestmniej bezpośrednia ale pozostaje ona odpowiedzialnością merytoryczną:pracodawca pośredni określa w sposób zasadniczy taki lub inny aspekt stosunkupracy i warunkuje w ten sposób postępowanie pracodawcy bezpośredniego, gdy tenustala określony kontrakt i stosunki pracy.Stwierdzenie takie nie ma na celuuwolnienia tego ostatniego od właściwej mu odpowiedzialności, ale tylko zwrócenieuwagi na cały splot uwarunkowań, które wywierają wpływ na jego postępowanie.Jeżeli chodzi o ustalenie prawidłowej z punktu widzenia etycznego polityki pracy,wszystkie te uwarunkowania trzeba mieć przed oczyma.Prawidłowa zaś jest onawówczas, gdy są w niej w pełni respektowane obiektywne prawa człowieka pracy.Pojęcie pośredniego pracodawcy można stosować w wymiarze każdego z osobnaspołeczeństwa, a przede wszystkim państwa.To ono bowiem winno prowadzićwłaściwą politykę pracy.Wiadomo jednakże, iż w obecnym układzie stosunkówgospodarczych w świecie zachodzą pomiędzy poszczególnymi państwami wielorakiepowiązania, wyrażające się choćby w procesie importu i eksportu, czyli wzajemnejwymiany dóbr ekonomicznych, bądz to surowców, bądz półfabrykatów, bądzwreszcie pełnych wytworów przemysłowych.Procesy te tworzą także wzajemneuzależnienia, w wyniku czego trudno mówić w odniesieniu do jakiegokolwiekpaństwa, choćby najpotężniejszego w znaczeniu ekonomicznym, o pełnejsamowystarczalności, czyli autarchii.Taki układ wzajemnych zależności jest w zasadzie normalny, może jednak łatwostawać się okazją do różnych form wyzysku czy niesprawiedliwości i z kolei odbijaćsię na polityce pracy poszczególnych państw, dosięgając w końcu człowieka pracy,który jest właściwym jej podmiotem.Tak wiec np.państwa wysokouprzemysłowione, bardziej jeszcze międzynarodowe organizmy sterujące na wielkaskalę środkami produkcji przemysłowej (tak zwane multinationalia lubtransnationalia), dyktują możliwie wysokie ceny za swoje produkty, stając sięrównocześnie o ustalanie możliwie niskich cen za surowce lub półfabrykaty, co wrezultacie, obok innych przyczyn, stwarza coraz bardziej rosnącą dysproporcję w skalidochodu narodowego odnośnych społeczeństw.Odległość pomiędzy krajamibogatymi a ubogimi nie zmniejsza sie i nie wyrównuje, ale coraz bardziej powiększana niekorzyść tych ostatnich.Oczywiście, że nie może to pozostać bez skutku dlalokalnej polityki pracy oraz dla sytuacji człowieka pracy w gospodarczoupośledzonych społeczeństwach.Bezpośredni pracodawca, znajdując się w systemietakich uwarunkowań, określa warunki pracy poniżej obiektywnych wymagańpracowników zwłaszcza, jeżeli sam chce z prowadzonego przez siebieprzedsiębiorstwa (czy też z prowadzonych przez siebie przedsiębiorstw, gdy chodzi osytuację uspołecznionej własności środków produkcji) czerpać możliwie wielkiezyski.�w obraz zależności, jakie łączą się z pojęciem pośredniego pracodawcy, jest jakłatwo wnosić ogromnie rozbudowany i skomplikowany.Przy jego określaniu trzebabrać pod uwagę poniekąd całokształt elementów stanowiących o życiuekonomicznym w przekroju danego społeczeństwa i państwa, ale trzebarównocześnie uwzględniać powiązania i uzależnienia znacznie szersze.Urzeczywistnienie uprawnień człowieka pracy nie może być jednak skazywane na to,ażeby było tylko pochodną systemów ekonomicznych, które na większa lub mniejsząskalę kierują się przede wszystkim kryterium maksymalnego zysku.Wręcz przeciwnie to właśnie ów wzgląd na obiektywne uprawnienia człowieka pracy każdegorodzaju pracownika: fizycznego, umysłowego, w przemyśle, w rolnictwie, itp.winien stanowić właściwe i podstawowe kryterium kształtowania całej ekonomiizarówno w wymiarze każdego społeczeństwa i państwa, jak też w całokształcieświatowej polityki ekonomicznej oraz wynikających sta układów i stosunkówmiędzynarodowych.W tym kierunku winny oddziaływać wszelkie powołane do tego organizacjemiędzynarodowe, poczynając od Organizacji Narodów Zjednoczonych.Wydaje się, żeMiędzynarodowa Organizacja Pracy (OIT), a także Organizacja NarodówZjednoczonych dla Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i inne, mają tutaj szczególnie wieledo powiedzenia [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki