Tomasz z Akwinu ST12 Wady i grzechy

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Otóż człowiek mógł popełnić w tym stanie grzech śmiertelny.Awięc mógł popełnić również grzech powszedni.Ale z drugiej strony za każdy grzech należy się kara, lecz w stanie niewinności,356)jak zaznacza św.Augustyn , nie mogło być kar.A więc nie mógł popełnić takiegogrzechu, za który byłby pozbawiony stanu niewinności.A więc nie mógł popełnićgrzechu powszedniego.Odpowiedz.Ogólnie przyjmuje się, że człowiek w stanie niewinności nie mógłpopełnić grzechu powszedniego, ale nie należy tego rozumieć w tym znaczeniu,jakoby to, co w nas byłoby grzechem powszednim, w nim stanowiłoby grzech153śmiertelny z powodu wielkości jego stanu, gdyż godność osoby wprawdzie obciążagrzech, ale nie zmienia jego gatunku, jeśli do tego grzechu nie dołączy się brzydotanieposłuszeństwa lub świętokradztwa itp., co w stanie sprawiedliwości pierwotnej niemiało miejsca.To więc, co samo przez się jest grzechem powszednim, nie mogło byćgrzechem śmiertelnym ze względu na godność tego stanu.W tym więc stanie człowieknie mógł popełnić grzechu powszedniego, gdyż przed utratą sprawiedliwościpierwotnej nie mógł zrobić czegoś, co by samo przez się było grzechem powszednim,a to dlatego, że grzechy powszednie w nas pochodzą już to z niezupełności uczynku,np.odruchy w dziedzinie grzechów ciężkich, już to z nieporządku odnośnie dośrodków, przy zachowaniu jednak porządku odnośnie do celu.Otóż jedno i drugiezachodzi z powodu braku porządku wskutek tego, że niższe siły psychiczne nie sąpoddane wyższym, a wyższe Bogu.Gdy bowiem budzą się w nas odruchyzmysłowości, to dzieje się tak dlatego, że popędy zmysłowe nie całkiem są poddanerozumowi.Nierozmyślnie zaś odruchy samego rozumu pochodzą stąd, że wykonaniejego czynności nie jest podporządkowane namysłowi odnośnie do wyższego dobra.Brak zaś porządku w stosunku do środków wynika stąd, że człowiek niepodporządkował ich w sposób bezbłędny celowi będącemu najwyższą zasadą w357)dziedzinie pożądania, jak to widzieliśmy poprzednio.W stanie zaś sprawiedliwościpierwotnej istniała nieomylna stałość podporządkowania sił niższych wyższym,358)dopóki człowiek swe najwyższe dobro zakładał w Bogu, jak to już widzieliśmy ,359)zgodnie z nauką św.Augustyna.Dlatego brak porządku w człowieku mógł powstaćdopiero wtedy, gdy to, co w nim jest najwyższe (umysł) nie zostało podporządkowaneBogu, a to następuje przez grzech śmiertelny.A więc człowiek w stanie niewinnościnie mógł popełnić grzechu powszedniego zanim zgrzeszył śmiertelnie.Rozwiązanie trudności.1.W trudności chodzi o grzech powszedni w innymznaczeniu niż to, którym się tu posługujemy.Grzech powszedni występuje w tymmiejscu w znaczeniu grzechu, który jest z łatwością wybaczalny.2.Te zarozumiałe myśli były w pierwszych rodzicach grzechami śmiertelnymi.Wyprzedzały zaś jedynie zewnętrzny upadek.Tak też było z tą chęciądoświadczalnego wypróbowania i z powątpiewaniem Ewy, która zresztą także wpadław zarozumiałość, nastawiając uszy na krytykę przykazania Bożego ze strony węża, takjakby nie chciała już poddać się temu przykazaniu.3.Grzech śmiertelny do tego stopnia sprzeciwia się sprawiedliwości pierwotnej,że od razu ją zniszczył, czego grzech powszedni nie potrafi dokonać.Ponieważ zaśniemożliwy jest brak porządku w stanie pierwotnej niewinności, dlatego człowiek niemógł popełnić grzechu powszedniego, zanim zgrzeszył śmiertelnie.A r t y k u ł 4CZY ANIOA DOBRY LUB ZAY M�GA POPEANIGRZECH POWSZEDNI ?Postawienie problemu.Wydaje się, że anioł dobry lub zły mógł popełnić grzechpowszedni, gdyż:1541.Człowiek ma wspólne z aniołem wyższe funkcje umysłowe, bo, jak mówi360)św.Grzegorz , myśli wraz z aniołami.Otóż skoro człowiek wyższą czynnościąumysłu może popełnić grzech powszedni, a więc także anioł mógł to zrobić.2.Kto może więcej, może także mniej.Otóż anioł mógł umiłować dobrostworzone więcej niż Boga, co też zrobił, grzesząc śmiertelnie.A więc mógł takżekochać dobro doczesne mniej niż Boga, ale w sposób nieuporządkowany popełniającgrzech powszedni.3.Aniołowie zli, jak się zdaje, mogą wykonywać pewne czynności, które zeswego rodzaju są grzechami powszednimi, np.pobudzając ludzi do śmiechu, lubnamawiając ich do innych grzesznych drobiazgów Lecz godność osoby nie przemieniagrzechu powszedniego w śmiertelny.A więc anioł może popełnić grzech powszedni.Ale z drugiej strony doskonałość anioła jest wyższa niż doskonałość człowiekaw stanie sprawiedliwości pierwotnej.Skoro więc człowiek w tym stanie nie mógłpopełnić grzechu powszedniego, to tym bardziej anioł nie mógł tego zrobić.361)Odpowiedz.Jak widzieliśmy , umysł anioła nie rozumuje, przechodząc odzasad do wniosków i rozumiejąc oddzielnie jedne i drugie, jak to u nas bywa.Leczkiedykolwiek ujmuje jakiś wniosek, widzi go w jego zasadach.W dziedzinie zaśpożądania, jak to niejednokrotnie wskazywaliśmy, cele spełniają rolę zasad, a środkirolę wniosków.Umysł anielski więc zwraca się ku środkom jedynie ze względu na ichpodporządkowanie celowi.Dlatego z natury aniołów wynika, że niemożliwy jest unich nieporządek odnośnie do środków bez równoczesnego nieporządku odnośnie docelu, czyli bez grzechu śmiertelnego.Otóż aniołowie dobrzy zwracają się do środkówjedynie ze względu na właściwy cel i dlatego wszystkie ich uczynki pochodzą zmiłości.Aniołowie zaś zli nie zwracają się do niczego, co by nie byłopodporządkowane temu celowi, jaki przyświeca ich pysze.Dlatego we wszystkimgrzeszą śmiertelnie, kiedykolwiek coś czynią z własnej woli, a nie na skutek362)naturalnego także dla nich pożądania dobra, jak to widzieliśmy.Rozwiązanie trudności.1 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki