10(1)id 11236

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Gdy się zasłuchać, wtedy wiadomym się staje, że ono tylko wzdycha wieczyście.Prosiłam się w głębi duszy mojej, czy spotkam kiedy.7 czerwca.Jutro wyjeżdżam.Tak przynajmniej zdecydowałam.Nie mogę sobie dać rady! Zamiast ukojenia, którego doświadczyłam z początku, ciągnęłoby to za sobą irytację wewnętrzną albo jakie spory, czego nie chcę za skarby świata.Stosunek do chłopów, do służby, do ludzi zatrudnionych na folwarku! Może to są sobie śmieszne idealizacje miejskiej panny, bardzo wszystko być może, ale ja nie znoszę dziczy.Nie mogę w tym oddychać.- Żebyś tak pomieszkała wśród tych łotrów.- mówi wujaszek - bo to tam u was łatwo gospodarować przy stoliku, z książeczką w ręce.Otóż nie będę już mieszkała wśród „łotrów” i uciekam.To jest właśnie jedyny mój sukces, że mogę odejść, dokąd mi się chce i kiedy mi się podoba.Taki stan emancypacji przeżywali chłopi mojego dziadka Józefa za czasów Księstwa Warszawskiego, kiedy zdjęto im z nóg kajdany, ale razem z butami.Ja zdjęłam z nóg także kajdany razem z trzewikami, to jest fakt historyczny, ale też mogę chodzić swobodnie z miejsca na miejsce, jak chłopi owego czasu.Dokądże tedy idę jutro? Płacz ze szczęścia, serce moje.Do Głogaw.10 czerwca.Znowu Kielce, w hotelu.Już się kończy wyprawa, bo się kończą fundusze.„Wracam na Liban, do mojego domu.” Już za mną zostały Głogi, Krawczyska, Mękarzyce.Jestem zupełnie spokojna i zdrowa.Trzeba tylko jeszcze po porządku wszystko, jak było, wyłuszczyć.Z Mękarzyc uciekłam dziewiątego, chłopską furmanką, bardzo rano.W dniu poprzedzającym to zdarzenie zamówiłam sobie na wsi parę szkapiąt i wasąg, ładowany słomą.Zrobiłam ten „afront” wujostwu z umysłu, ale nie dlatego wcale, żeby im dokuczać, lecz żeby nie będąc związaną ich grzecznością robić ze sobą, co mi się podoba.Gdy pewnego razu bąknęłam w rozmowie, że chcę być w Głogach, wszyscy wytrzeszczyli na mnie oczy, jakbym ogłosiła światu coś obrażającego uczucia ludzkie.- Po co?! - dał się słyszeć trójjedyny okrzyk.- Przecie tam mieszka obecnie Żyd, Lejbuś Korybut.Cmentarz w Krawczyskach - to jeszcze było zrozumiałe, ale myśl jazdy do Głogów, gdzie mieszka Korybut, traktowano jak rzecz wprost głupią, a z punktuwidzenia folwarczno-stajenno-mękarzyckiego nawet niemożliwą, gdyż jakieś tam siwki cugowe.Tecia pytała mię ze swym familijnym uśmiechem, co ja tam myślę robić.- Zajedziesz - mówiła - do tych Głogów - no i cóż zrobisz? Gdzież wysiądziesz? Przecie we dworze mieszkają Żydy.W istocie, gdybym zajechała końmi i bryczką z Mękarzyc, skupiłabym na sobie uwagę wszystkich.Toteż zdecydowałam się użyć podstępu.Gdy furmanka zaszła przed ganek, dopiero oświadczyłam, że jadę do Kielc, i to niezwłocznie.Za użycie takiego fortelu przeprosiłam jak tylko umiem najpiękniej, oddałam i przyjęłam pocałunki rodowe, których się używa w oznaczonej (bardzo wielkiej) proporcji zupełnie tak, a bez potrzeby, jak na przykład tytułów w listach.Odjechałam.Za wsią, gdyśmy się zbliżali do szosy kieleckiej, zagadnęłam mojego woźnicę, co będzie chciał.- Odwieziecie mię - rzekłam - najprzód do Głogów, a dopiero później do miasta.Chłop aż konie wstrzymał na drodze, tak się wziął namyślać.Mruczał coś o sianie, obroku, o dniu zmarnowanym, o czterech milach drogi, które trzeba nałożyć, aż wreszcie wypalił, że muszę mu dołożyć pięć rubli.Naturalnie, że się zgodziłam.Gdyby, głupi, zażądał był dziesięciu, a nadto okrywki i kuferka - także bym przystała.Zaraz skręciliśmy i przez pastawiska, omijając Stróżów, pociągnęliśmy w górę.Była może godzina szósta rano.Dzień był ciepły, umyślnie zesłany, tylko przymglony jasnymi i cienkimi włóknami nocnych tumanów, które jeszcze wysypiały się w nizinach podleśnych - niby sieci pajęcze.Ja sama zapadłam w jakąś obłudną martwotę.Serce moje było czujne jak nigdy, ale rozpostarła się nad jego uniesieniem nasza górska i leśna cisza.Wóz mój wolno dosięgnął przełęczy i znalazł się w kolejach starej, trawą zarosłej drogi, zwanej „na górę”.Leszczyny i brzozy rozrosły się tam w las prawie.Chłopina podciął konie, minęliśmy wąwóz gliniasty pod szczytem - i oto daleko w dole ukazały się przed mymi oczyma - Głogi.Z łąk, z rzeki, ze stawu dźwigały się mgły znikające w wyżynie.Dom nasz białymi ścianami jaśniał w zieleni ogrodu i przeglądał się w głębi wody.Młode szkapki, nie przyzwyczajone do dróg tamtejszych, nie mogły utrzymać wasąga.Orczyki biły je po nogach, toteż pędziliśmy ze stromego zbocza góry co tchu, wskróś jałowców.Dopadliśmy strumienia.Tam dopiero konięta wydobyły swe małe łby z chomąt, które im wyprężone naszelniki wcisnęły aż za uszy.Woźnica stanął, a ja wysiadłam.Wskazałam mu drogę, którędy ma przejechać na drugą stronę Głogów, aż do szynku przy trakcie kieleckim.- Przyjdę tam w południe - mówiłam.Chłop patrzał spode łba, ale walizka moja zostająca na wozie dodała mu otuchy.Gdy wreszcie odjechał, poszłam ścieżką.Trawy nie były jeszcze skoszone.Otoczyły mię kwiaty moje, zarośla.Szłam w szczęściu niby w jakim obłoku.Oto kwiaty, które poznaję nozdrzami, zanim ujrzę oczyma, wychylają się z łąki.„Jaskółki” bladofioletowe, siostrzyczki moje rodzone, najdroższe moje.Nie zrywałam żadnej, tylko stawałam nad nimi, całując je spojrzeniem.One pytały mię także, czemu odeszłam z tej krainy, dlaczego nie mieszkam we wsi rodzinnej.Ale oto przy mojej ścieżce na pastwisku ujrzałam coś nieznanego: duży krzak rokiciny.Stał samotny.- Nie znam cię.- rzekłam mu.Ale w tej samej chwili rozsunęło się przede mną wspomnienie [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki