Aronson Elliot Psychologia Społeczna. Serce i Umysł (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ostatecznie, argumentuje się, jeśli świadek widział podejrzanego na miejscuprzestępstwa, a pózniej wskazał go w konfrontacji, to jest to mocny dowód na to, żepodejrzany jest winny.Tak jak istnieją problemy z przyswajaniem iprzechowywaniem informacji, tak samo mogą wystąpić kłopoty z wydobywanieminformacji z pamięci.Poza przechowywanym w pamięci obrazem osoby wiele innychczynników może wpływać na to, czy świadkowie wskażą na kogoś w konfrontacji.Zwiadkowie często w konfrontacji wybierają osobę, która jest najbardziej podobna doprzestępcy, nawet jeśli to podobieństwo nie jest zbyt silne.Załóżmy na przykład, żedziewiętnastoletnia kobieta dokonała kradzieży, a policja błędnie aresztowała ciebie,również kobietę dziewiętnastoletnią.Postawili cię w szeregu i poprosili świadków owskazanie przestępcy.Jak myślisz, co byłoby lepsze: gdyby osoby stojące obokciebie były: dwudziestoletnim mężczyzną, trzyletnim dzieckiem iosiemdziesięcioletnią kobietą, czy też gdyby wszystkie były dziewiętnastoletnimikobietami? W pierwszym przypadku świadkowie mogliby wskazać na ciebie tylkodlatego, że jesteś najbardziej podobna do rzeczywistego sprawcy (Buckhout, 1974).W drugim natomiast przypadku byłoby dużo mniej prawdopodobne, że świadkowiebłędnie cię zidentyfikują, ponieważ wszyscy w szeregu są w tym samym wieku i tejsamej płci co przestępca (Wells, 1992; Wells, Luus, 1990).Aby uniknąć sytuacji, wktórej świadkowie wskazują na osoby, które najbardziej przypominają podejrzanego,psychologowie społeczni zalecają stosowanie się do następujących pięciu zasad:1.Należy zadbać, aby wszystkie osoby biorące udział w konfrontacji były podobnedo podejrzanego.2.Nie należy mówić świadkom, że osoba podejrzewana o przestępstwo stoi wszeregu, ponieważ znacznie zwiększa to prawdopodobieństwo, że świadekzidentyfikuje kogoś jako sprawcę przestępstwa, nawet jeśli wszyscy są niewinni(Malpass, Devine, 1981).3.W pierwszej konfrontacji nie zawsze powinna brać udział osoba podejrzana.Jeśliświadek zidentyfikuje kogoś jako sprawcę w konfrontacji, w której brały udział tylkoosoby nie związane z przestępstwem, to będzie wiadomo, że takiemu świadkowi niemożna ufać (Wells, 1984).4.Fotografie należy prezentować sekwencyjnie, a nie jednocześnie, ponieważutrudnia to świadkowi porównywanie wszystkich zdjęć i wybór osoby najbardziejpodobnej do przestępcy, nawet jeśli przestępca rzeczywiście nie bierze udziału wkonfrontacji (Lindsay, Wells, 1985).5.Należy prezentować świadkom zarówno zdjęcia, jak i nagrane na taśmie głosyosób.Zwiadkowie, którzy i widzą, i słyszą osoby biorące udział w konfrontacji, zwiększym prawdopodobieństwem zidentyfikują sprawcę przestępstwa niż osoby,które tylko widzą podobizny lub tylko słyszą głosy (Melara, DeWitt-Rickards,0'Brien, 1989).Widzimy więc, że zeznania świadków nie są tak dokładne, jak na ogół się sądzi.Kilka czynników może zaburzać przyswajanie, przechowywanie i przypominaniesobie tego, co się widziało, prowadząc do fałszywych identyfikacji.W systemachprawnych niektórych krajów podejrzany nie może być skazany tylko na podstawiezeznania jednego świadka; musi być co najmniej dwóch niezależnych świadków.Przyjęcie tej bardziej surowej zasady w USA mogłoby spowodować, że niektórzyprzestępcy pozostaliby na wolności, ale pozwoliłoby to uniknąć wielu skazań osóbniewinnych.Wykrywanie kłamstwIstnieje jeszcze inny powód, dla którego zeznanie świadka może być nietrafne: nawetjeśli świadek właściwie zapamiętał to, co widział, może jednak świadomie kłamać,stając przed sądem.Po skazaniu Randalla Adamsa wyszła na jaw informacjasugerująca, że niektórzy świadkowie zeznający przeciwko niemu kłamali.Naprzykład córka jednego ze świadków została aresztowana za rozbój z bronią w ręku;ten świadek mógł być pod wpływem policji, zgadzając się mówić to, co oni chcieliusłyszeć, w zamian za łagodne potraktowanie córki [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki