Elliot Aronson Psychologia Serce i umysl

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wydaje się raczej, że to raz utworzone schematy zaczynajążyć własnym życiem, wpływając na spostrzeganie przez nich nowej informacji, bez względuna to, czy zagraża samoocenie czy też nie.RYCINA 4.3.Dominacja pierwszego wrażenia.Ludzie obserwowali odpowiedzi studenta natrzydzieści pytań testowych i następnie przypominali sobie, jak wiele z nich było poprawnych.Ci, którzy widzieli, że jego odpowiedzi na pytania początkowe były w większości poprawne,przeceniali całkowitą liczbę poprawnych odpowiedzi, natomiast ci, którzy zaobserwowali, żewiększość jego odpowiedzi na pytania początkowe była błędna, nie doceniali tej liczby(zaczerpnięto z: Jones i in., 1968)Ludzie utrzymują swoje schematy, nawet gdy pierwotne dane je wspierające zostałypodważone.Niekiedy słyszymy o jakiejś sprawie czy osobie coś, co potem okazuje sięnieprawdą.Moglibyśmy na przykład się dowiedzieć, że Bob dokonuje nielegalnych obrotówakcjami firmy, w której zajmuje kierownicze stanowisko, że Susan jest alkoholiczką albo żePhilip i Jane się rozwodzą po to tylko, by pózniej stwierdzić, że te plotki są fałszywe.Podobnie ława przysięgłych może usłyszeć w sali sądowej o oskarżonym coś, co jestnieprawdą lub zostało zakwalifikowane jako dowód niedopuszczalny".Sędzia udzielawówczas pouczenia, by nie uwzględniała tej informacji.Czy trudno jest nam odrzucićprzekonania lub schematy, gdy fakty wykazują ich fałszywość?W świetle badań Lee Rossa, Marka Leppera i Michaela Hubbarda (1975) nie tak łatwo tozrobić.Wyobraz sobie, że jesteś uczestnikiem tych badań.Otrzymujesz stos kartek, którezawierają zarówno rzeczywiste, jak i fikcyjne listy pisane przez samobójców.Twoje zadaniepolega na wskazaniu, które z nich są autentyczne, rzekomo w celu badania, jak oddziałująprocesy fizjologiczne w trakcie podejmowania decyzji.Po każdej próbie eksperymentatormówi ci, czy odgadnięcie było poprawne.Wykonując zadanie, przekonujesz się, że jesteś wtym dość dobry.Odgadujesz trafnie 24 z 25 kart.Jest to rezultat znacznie przewyższającyprzeciętną szesnastu trafnych odgadnięć.RYCINA.4.4.Efekt uporczywości.Ludziom mówiono, że bardzo dobrze (informacja zwrotnao sukcesie) albo bardzo słabo (informacja zwrotna o porażce) wykonywali zadania w teściewrażliwości społecznej.Następnie mówiono im, że informacja ta była spreparowana i niemiała nic wspólnego z ich rzeczywistymi wynikami.Odczucie ludzi, że wykonywali zadaniedobrze albo zle utrzymywało się nawet po tym, jak dowiedzieli się, że informacja zwrotna byłanieprawdziwa (zaczerpnięto z: Ross, Lepper, Hubbard, 1975)W tym momencie prowadzący badania ogłasza, że eksperyment jest skończony, i wyjaśnia, żedotyczył on w rzeczywistości wpływu sukcesu i porażki na reakcje fizjologiczne.Dowiadujesz się, że informacja zwrotna, która otrzymałeś, była spreparowana; to znaczy, nazasadzie losowej zostałeś przydzielony do grupy, gdzie eksperymentator w 24 wypadkachna 25 mówił, że decyzja jest trafna, niezależnie od jej faktycznej poprawności.Następnieprowadzący badania daje ci końcową ankietę, w której jest pytanie, w ilu wypadkach, twoimzdaniem, podjąłeś trafną decyzję, i jak sądzisz w ilu wypadkach twoje decyzje byłybytrafne w kolejnym, jednakowo trudnym teście z nowymi kartami.Co byś odpowiedział?Teraz wyobraz sobie, że trafiłeś do innej grupy eksperymentalnej.Wszystko odbywałoby tusię tak samo, z tym wyjątkiem, że w miarę wykonywania zadania przekonywałbyś się, że niejesteś w tym dobry.Powiedziano by ci, że odpowiedziałeś trafnie tylko w 10 wypadkach na25, co jest wynikiem znacznie gorszym od przeciętnego.Wszystko po to tylko, by następnieujawnić, że ta informacja zwrotna była celowo spreparowana [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki