historia doktryn

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Człowiek zauważył, ze jest w stanie wytworzyć tyle dóbr, że zaspokoić nie tylko swoje potrzeby, ale także potrzeby innych.Żelazo i zboże stały się promotorami cywilizacji i wszystkich jej późniejszych konsekwencji.Najważniejszą z nich była własność prywatna, która dała początek epoce nierówności, podziałowi na biednych i ubogich.Ludzie stali się chciwi, ambitni i źli.W pierwszej epoce nierówności panowały ciągłe konflikty i morderstwa.Bogatym nie wystarcza samo bogactwo, pragną oni władzy, stąd też w drugiej epoce nierówności powstaje państwo.Bogaci przekonują ludzi biednych, ciemnych, o tym, że państwo jest konieczne aby zapewnić pokój i porządek.W drugiej epoce nierówności dochodzi do ukształtowania się władzy, która szybko przekształca się we władzę despotyczną.Ludzie zaczynają się dzielić na panów i niewolników.Ten podział jest typowy dla ustrojów despotycznych.W XVIII w.owa despocja osiągnęła punkt szczytowy.Despotyzm jest niewątpliwie gorszy od stanu naturalnego.Rousseau już w pierwszych rozprawach dawał wyraz temu, że rozwój cywilizacji jest procesem nieodwracalnym, a powrót do dzikości czasów pierwotnych - niemożliwy i niewskazany.Rousseau w swojej umowie społecznej chce przede wszystkim stworzyć nową jakość stosunków społecznych, chce usunąć wszelkie niesprawiedliwości i despocję.Do tego potrzebna jest umowa społeczna.Jest to umowa jednostki ze wszystkimi (każdego ze wszystkimi).Przedmiotem tejże umowy jest wolność jednostki.Jednostka zrzeka się swoich praw naturalnych na rzecz całego społeczeństwa.I to całe społeczeństwo określa prawa jednostki (otrzymuje wolność polityczną).Umowa podobna jak u Spinozy.Granicą wolności politycznych jest wola powszechna.Gdy każdy słucha tylko woli powszechnej słucha samego siebie i w ten sposób zachowuje swoją wolność.Suwerenem staje się lud.To lud określa sytuację prawną jednostki, określa jego prawa i obowiązki.To konkretnie wola powszechna zakreśla granice ludzkiej wolności.Suwerenność zawsze powinna pozostać w rękach ludu.Rząd, w którym lud zachowuje suwerenność Rousseau nazwał rządem republikańskim.On też twierdził, ze wola powszechna to nie jest wola większości; wola powszechna stanowi wyraz poglądów wszystkich na to co stanowi interes społeczności.Wola powszechna dot.tylko dobra powszechnego, powszechnego nie dobra konkretnych jednostek.Kto nie słucha woli powszechnej, tego należy go do tego zmusić.I tu tkwi totalitarne źródło zła.Najlepszym ustrojem dla Rousseau był ustrój szwajcarski.Chwalił też polski ustrój.Rousseau postulował zapobieganiu nadmiernej nierówności majątku.Lepiej jest dla panowania woli powszechnej, żeby własność była powszechna dla wszystkich.Stąd też państwo powinno:lpopierać rozwój rolnictwa i rzemiosłallingerować w porządek dziedziczenia.Należy ograniczyć prawa spadkowe do najbliższych dziedziców w linii prostej.llprowadzić odpowiednią politykę podatkową.Widział konieczność obciążenia podatkiem dóbr luksusowych.lADAM SMITH (1723-1790) str.166Był wprawdzie bardziej ekonomista niż teoretykiem, niemniej jego fundamentalne dzieło „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów” zawierało niezwykle jasny obraz zasad liberalizmu politycznego.Smith wyszedł z założenia, że człowiek ze swojej natury jest egoista.Rozsądny egoista świadczy wobec drugiego człowieka korzyści, gdyż w ten sposób realizuje swoje własne interesy.Dlatego interesy społeczeństwa stanowią dla niego sumę interesów indywidualnych.Społeczeństwo to zbiór jednostek, które nawzajem świadczą sobie usługi.Ten pogląd już był znany na początku oświecenia.Jeżeli jednostka załatwia swoje, egoistyczne potrzeby działa dla dobra całego społeczeństwa.Zatem państwo powinno ustanawiać tylko pewnego rodzaju reguły, które by popychały człowieka do działania.Powstanie państwa Smith widzi podobnie jak Rousseau w rozwoju środków.Państwo powstaje na pewnym etapie historycznym.Najpierw powstaje własność, ludzie poprzez upowszechnienie narzędzi pracy, rolnictwa, zaczęli gromadzić zapasy.W ten sposób zrodziła się własność prywatna.Później gdy ludzie chcieli zabezpieczyć ową własność rodzi się państwo i władza.Celem państwa jest przede wszystkim zabezpieczenie własności prywatnej.Państwo powstaje zatem w interesie bogatych.Jeśli jednostki nie chcą działać w swoim własnym interesie to cele państwa jest pobudzanie człowieka, stwarzanie mu warunków aby się bogacił.Głównym celem państwa jest gospodarka i wolny rynek.Państwo jest stróżem naturalnych praw jednostek; może interweniować tylko w 2 wypadkach:lkiedy jednostki same się zwrócą o pomocllw sytuacjach zagrożenia porządku publicznegolNiemniej jednak a.Smith pisze w drugiej części swojego dzieła o obowiązkach panującego.i wyróżnił 3 obowiązki:lochrona terytorium państwa (zdaniem Smitha armia powinna być nośnikiem cywilizacyjnym),llzorganizowanie wymiaru sprawiedliwości (ochrona każdego członka społeczeństwa przed niesprawiedliwością) (Smith, chciał wprowadzić zasady wolnego rynku do sądownictwa, twierdził, ze sedzia winien być opłacany wg załatwionych spraw)llustanowienie i utrzymanie instytucji użyteczności publicznej.lRząd powinien mieć ograniczoną sferę swoich zainteresowań, gdyż twierdził, że inicjatywa prywatna wszystko osiągnie łatwiej, szybciej taniej.Smith opowiada się za likwidacją zbędnych podatków, uważał, że jest to zło konieczne; konieczne dlatego, bo z czegoś muszą być utrzymywane takie instytucje jak wojsko, policja i oświata; a złe dlatego, że zabijają wszelką inicjatywę gospodarczą.Najlepszym podatkiem jest ten, którego w ogóle nie uchwalono.BENIAMIN CONSTANT (1767-1830) str.224Główne dzieła: „O monarchii konstytucyjnej i rękojmi władz publicznych”, „Wykład polityki konstytucyjnej”Naczelną wartością dla Constanta jest wolność jednostki.Wolność dla Constanta ma dwa wymiary: wolność od i wolność do.Wolność od - to wolność od przymusu i bezprawia; i wolność do - to wolność do swobodnego wyrażania opinii, do swobodnego dysponowania swoim majątkiem, wolność do nietykalności osobistej, wolność do publikowania swoich poglądów, do zrzeszania się.Wolność ta ma wymiar głębszego charakteru, niż jak to było u wcześniejszych myślicieli.Wolność objawia nam się jako określone prawo podmiotowe jednostki, przysługujące jej z racji swojego urodzenia [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki