1505 1864, Historia Polski 1764 1864 4

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Uderzająca jest także ogólnikowość programów, chociaż zarysowują się w nich postawy zarówno bardziej radykalne, jak i umiarkowane.Odbijało się w ten sposób i zróżnicowanie poglądów całego społeczeństwa, w którym obok wzorów z doby Sejmu Wielkiego pewną rolę odegrała radykalna inspiracja rewolucji francuskiej czy lewicy z powstania kościuszkowskiego.lLegiony DąbrowskiegolSłabość organizacji spiskowych w kraju była nie tylko wynikiem terroru ze strony zaborców i niewiary znacznej części społeczeństwa w skuteczność samodzielnej walki zbrojnej po załamaniu się powstania.Niemałe znaczenie miał także stały odpływ najbardziej radykalnych i patriotycznych jednostek na emigrację, zrazu rozumiany jako protest przeciwko rozbiorom, potem organizowany w celu wzmocnienia powstających przy boku rewolucyjnej Francji oddziałów wojskowych.Emigracja porozbiorowa początkowo była rozproszona: ważniejsze ośrodki powstały w Dreźnie, Hamburgu, Wenecji, w Turcji.Powoli jej centrum stawał się Paryż.Nie powiodło się przy tym utrzymać jedności organizacyjnej emigracji: podział z czasów powstania zachował się, powodując rozłam wewnętrzny emigracji na grupę „umiarkowanych” i „jakobinów” Patriotyzmu nie można odmawiać ani jednym, ani drugim; inaczej jednak widzieli zarówno drogę do odzyskania niepodległości, jak i organizację przyszłego państwa.Umiarkowani byli niechętni wciąganiu kraju w nowe powstanie i całą nadzieję na odzyskanie niepodległości wiązali z pomocą obcą.Uważali jednak za potrzebne wcześniejsze zorganizowanie armii i dlatego godzili się na odtworzenie polskich sił zbrojnych w kraju sojuszniczym.W sprawach społecznych umiarkowani nie wykraczali daleko poza program Konstytucji 3 maja, nie rezygnując przecież całkowicie z reform.Ugrupowanie to koncentrowało się wokół dawnego przedstawicielstwa władz powstańczych w.Paryżu, kierowanej przez Franciszka Barssa Agencji insurekcyjnej, stąd też nazywano je powszechnie Agencją.Najwybitniejszym działaczem tej grupy był Józef Wybicki.W konflikcie z Agencją znalazły się żywioły radykalne, pochodzące głównie z „klubistów” z czasów powstania, zwolenników więzionego przez Austriaków Kołłątaja.Ci „jakobini” manifestowali swe nastawienie pro-rewolucyjne, gotowi też byli do wywołania w kraju powstania połączonego z zasadniczymi przemianami społecznymi, które ukształtowałyby Polskę na wzór francuski.W celu pozyskania sobie poparcia władz francuskich obóz ten powołał już w 1795 r.tzw.Deputację, która reprezentowała go na zewnątrz.Do kilkunastoosobowej Deputacji należał m.in.Franciszek Dmochowski.Związany z nią był także wybitny z czasem oficer armii francuskiej, poległy w Egipcie adiutant Napoleona, Józef Sułkowski.Potępiał on ostro szlachtę polską.Zbliżony do Deputacji Piotr Maleszewski wystąpił natomiast z postulatem pełnego uwłaszczenia chłopów bez odszkodowania dla szlachty, na wzór francuski.Tymczasem żaden rząd rewolucyjny we Francji nie zamierzał angażować się głębiej w sprawę polską.Zarówno termidorianie, którzy objęli władzę po upadku Robespierre'a, jak i później Dyrektoriat, nie zamierzali narażać zawartego z Prusami pokoju wysuwaniem zastrzeżeń co do rozbioru państwa polskiego.Natomiast nie znaczyło to, by nie można się było posłużyć Polakami w celach dywersyjnych wobec Austrii i Rosji czy jako środkiem nacisku na przyspieszenie pokoju.W tych warunkach podjęta w 1796 r.w Paryżu przez gen.Dąbrowskiego i Agencję próba stworzenia wojsk polskich we Francji napotkała trudności.Gen.Jan Henryk Dąbrowski (1755-1818) należał do najwybitniejszych dowódców polskich.Po długoletniej służbie w wojsku saskim wstąpił w czasie Sejmu Wielkiego do armii polskiej, zasłużył się jako jeden z jej organizatorów, a w czasie powstania kościuszkowskiego wyróżnił się w walkach w obronie Warszawy i słynną wyprawą do Wielkopolski.Po upadku powstania liczył początkowo na konflikt Prus z pozostałymi zaborcami, gdy jednak okazało się to nierealne, związał swe nadzieje z Francją.Dąbrowski był przede wszystkim żołnierzem i sprawa odtworzenia armii była dlań najważniejsza.Dlatego przystał na propozycję Dyrektoriatu, by rokowania o utworzenie legionów polskich, głównie spośród wziętych do niewoli rekrutów galicyjskich, poprowadzić w Mediolanie z wodzem zwycięskiej armii francuskiej, gen.Napoleonem Bonaparte.Ze zdobytych na Austriakach terenów północnych Włoch Bonaparte utworzył właśnie zależną od Francji Republikę Lombardzką.Przy tym efemerycznym państwie miały więc powstać legiony polskie Dąbrowski nie oglądał się ani na niejasność sytuacji, ani na grę polityczną Dyrektoriatu i Bonapartego, którzy myśleli o wykorzystaniu atutu polskiego zarówno przeciwko Austriakom, jak i w wewnętrznych rozgrywkach, i 9 stycznia 1797 r.podpisał konwencję o utworzeniu Legionów z Generalną Administracją Lombardii.Legiony przejęły polską organizację wojskową.Na wzór dawnego wojska polskiego miał być także umundurowany ten „polski korpus posiłkowy”.Żołnierze uzyskiwali obywatelstwo lombardzkie, ale mieli zastrzeżone prawo swobodnego powrotu do Polski w razie potrzeby [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki