oprac torun 020617a

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W 1514 sejm wileński zwrócił się do wielkiego księcia o skodyfikowanie prawa.Na sejmie wileńskim w 1529 zatwierdzono sporządzony w 1522 statut litewski I.Następnie w 1566 SL II oraz w 1588 SL III.Prawo miejskie.Prawo magdeburskie pojawiło się w statutach Łaskiego (zwierciadło saskie)Prawo chełmińskie.Po wielu próbach kodyfikacji prawa w 1534,40,42 przez komisję Śliwnickiego oraz w 52-54 przez Hozjusza dopiero trzecia próba zwana rewizją toruńską doczekała się przyjęcia w praktyce sądowej miast pomorza gdańskiego pomimo nie uzyskania konfirmacji ze strony sejmiku pruskiego ani króla.Składała się z (527 art.podzielona na 5 ksiąg)Zmiany w prawie :W niektórych sądach referendarskich pojawili się patroni ubogich.Pobierali oni wynagrodzenie ze skarbu państwa gdy strona nie była w stanie pokryć kosztów.Ustanowiono zasadę, że w niektórych sprawach strona musi mieć zastępcę procesowego ( zbrodnia obrazy majestatu), zastępcami ustawowymi byli męscy krewni wobec nieletnich i kobiet, opiekunowie względem swoich pupili, kuratorzy w stosunku do osób psychicznie chorych lub marnotrawcówZmiany w pozwie i pozywaniu : Zmiany przynosiła ustawa z 1520 roku.Zabraniała ona ustnego pozywania osiadłego szlachcica pozwy mogły być pisane w języku polskim.Doręczane są przez woźnych (częściej przez woźnych generalnych).Aby pozwanie było prawomocne woźny ma doręczyć i przeczytać pozew.Między doręczeniem a rozprawą musi upłynąć od 1 do 4 tygodni.Woźny miał obowiązek zdawać relację i wpisać ją do księgi sądowej (wokanda) wg kolejności wpisu.Zaczynają się pojawiać coraz większe różnice pomiędzy pozwem w sprawach cywilnych a pozwem w sprawach karnych.W sprawach cywilnych należało wskazać wartość przedmiotu sporu.Coraz większa precyzyjność (określano dzień i godzinę roku sądowego).Ustawa wprowadziła zasady dotyczące sprawności postępowania i jego szybkości.Określono termin zabity ( termin.Którego nie można było przekraczać ).Dylacje procesowe (niweczące proces i odraczające proces ), dopuszczalne są cztery dylacje po ich wyczerpaniu każdy termin jest terminem zabitym.Postępoanie zaoczne - wyrok zaoczny (komendanta) miał mniejszą rangę prawną od wyroku gdzie były obie strony.W tym postępowaniu egzekwować można było wówczas jeżeli w tej samej sprawie taki wyrok zaoczny zapadał ( w sprawach ciężkich - trzy razy ).Nowością było pojawienie się w procesie środków prawnych skierowanych przeciwko treści orzeczenia.Strona musiała zapowiedzieć natychmiast po ogłoszeniu orzeczenia.Sąd dawał termin 3 dniowy na złorzenie pism procesowych (kontrawersje).Zgłoszenie apelacji wstrzymywało egzekucję wyroku.Formula procesus utrzymywała dawną naganę sędziego - mocjum.Trzeci środek to Gravamen - skarga skierowana przeciwko sędziemu ( w przypadku gdy bez zasadnie odmawia przyjęcia apelacji lub mocji )Male obtentum - środek skierowany przeciwko wyrokom zaocznym ( skarga jakoby wyrok zaoczny został podstępnie wyłudzony).Wznowienie procesu - dopuszczano tylko w przypadku znalezienia nowych dokumentów, o których strona nie mogła wiedzieć w czasie postępowania sądowego.Postępowanie egzekucyjne - egz.Osobista , w stosunku do szlachty gołoty, polegała na pozbawieniu wolności w przypadku nie zapłacenia.Egz.Majątkowa prowadzona z nieruchomości szlachty osiadłej.Prawo cywilne -lzdolność do czynności prawnych.Ograniczenie zdolności.W XVI zaczyna się życie dzielić na 3 okresy : nieletność, lata sprawne, lata dojrzałe.Przesuwanie się lat sprawnych od XVIw dziewczęta 14 lat chłopcy 18 lat.1768 20 lat dla obu płci.Lata dojrzałe to nowe pojęcie.Początkowo 20 rok życia potem 24 rok to było wyjście spod władzy rodzicielskiej.llPrawo małżeńskie - forma zawarcia - jedyną formą legalną było kościelne.Od 1577 przyjęto zasady na soborze trydenckim umacniając po okresie reformacji.Prawo kanoniczne nie uznaje rozwiązania małżeństwa (wyjątkiem jest unieważnienie)llprzeszkody zrywające - po zawarciu małżeństwa - pokrewieństwo do 4 stopnia, śluby zakonne, święcenia duchowne, bigamiallwzbraniające - mogące nie dopuścić do zawarcia - brak świadków, różnica w wyznaniu, niepełnoletniość, brak proboszcza.lNiezależnie prawo kanonieczne zna separację - odzielenie małżonków na czas lub na stałe od łoża i stołu.Pogorszyła się sytuacja dzieci nieprawych.Od II poł XVI dzieci nieprawe nie wchodzą do rodziny ojca.Nie można wprowadzić pomimo zawarcia później małżeństwalPrawo spadkowe.Pod wpływem prawa węgierskiego i litewskiego zwyczaj, że córki dziedziczą majątek ojcowski w zbiegu z braćmi w 1/4 majątku biorąc pod uwagę także nieruchomości.Ograniczenia testowania majątku.Szlachta dba o to aby zasada trzecizny nie była przekraczana [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki