oprac uksw 011206

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Pozaustawowe to takie, które wynikają z prawa zwyczajowego.Są takie okoliczności, w których zrealizowanie znamion typu czynu zabronionego polegającego na naruszeniu nietykalności osobistej nie jest czynem bezprawnym.A więc formalnie biorąc pewne zachowanie to jest to co jest opisane jako naruszenie nietykalności innej osoby, ale jak zdarzą się pewne okoliczności, że zrealizują się znamiona kontratypu zachowanie to nie jest bezprawne np.zgodny z prawem zwyczajowym zwyczaj śmigusa - dyngusa - jak to nie będzie w lany poniedziałek to spokojnie można składać do sądu prywatny akt oskarżenia, a jeżeli zdarzy się to w ów dzień to nie traktujemy tego jako czynu bezprawnego.Oczywiście ten kontratyp ma swoje granice, ale wskazuje się także na inne przykłady kontratypów pozaustawowych - takim kontratypem, który budzi wiele wątpliwości a obecnie właśnie jest w fazie modyfikacji jest rodzicielskie prawo karcenia.No bo cóż to jest jak ja do dziecka zaczynam podniesionym głosem mówić, straszyć go? - groźba bezprawna, znieważanie, uderzenie jako realizacja kary cielesnej - to są wszystko realizacje znamion typów czynów zabronionych.Jest to obecnie kwestionowane w różnych krajach, wprowadza się ustawodawstwo zakazujące stosowania przemocy wobec dzieci, także przez rodziców.Jest to próba ograniczenia tego kontratypu przez samego ustawodawcę - mówi się że jak się uderza dziecko to popełnia się przestępstwo.Kontratypy ustawowe dzielimy na:lkontratypy kodeksowe - opisane w KKllkontratypy pozakodeksowe - te które odnajdujemy w całości obowiązującego systemu prawnegolPoza tym mogą być tak zwane:lkontratypy ogólne, które wyłączają przyjęcie bezprawności wszystkich typów czynów zabronionych np.kontratyp stanu wyższej konieczności - jeżeli ratuję jakieś dobro to dozwolona jest realizacja znamion obojętnie którego typu czynu zabronionego;llkontratypy szczególne, które wyłączają bezprawność pewnych konkretnych typów czynów zabronionych np.kontratyp dozwolonej krytyki - zasadniczo nie wolno pomawiać innej osoby o takie zachowanie, takie działania jakie mogą narazić ją na utratę społecznego zaufania.Nie wolno mi mówić nawet o prawdziwych negatywnych cechach innych osób, jeżeli mogłoby to prowadzić do utraty przez te osoby zaufania potrzebnego np.do wykonywania zawodu.I w związku z tym pojawia się kontratyp owej dozwolonej krytyki w pewnych sytuacjach dopuszczalnej i kodeks karny opisuje te sytuacje.lKontratypy kodeksowe:lobrona koniecznallstan wyższej koniecznościlleksperyment, zwany ryzykiem nowatorstwallprzerywanie ciąży (typ szczególny)lldozwolonej krytykilldziałania w ostatecznej potrzebielKontratypy pozakodeksowe:ldozwolona samopomoclldziałania w ramach uprawnień i obowiązków - jeżeli ktoś jest uprawniony do czegoś na gruncie jakiejś ustawy to wyłącza to możliwość przyjęcia odpowiedzialności na gruncie prawa karnego.lKontratyp obrony koniecznej.Ma charakter kontratypu ogólnego, a więc uchyla bezprawność realizacji każdego typu czynu zabronionego opisanego w prawie karnym.Czyli obojętnie co by się nie zrobiło można się powołać na działania w obronie koniecznej oczywiście o ile spełnione są znamiona obrony koniecznej.Uwaga konstrukcyjna.Każdy kontratyp ma znamiona konstytutywne, czyli takie, które stanowią warunek sine qua non jego zaistnienia, bez nich kontratypu w ogóle nie ma oraz takie znamiona które mają charakter ocenny (miękkie podbrzusze), które wyznaczają granice kontratypu, te zaś granice mogą zostać przekroczone.Jeżeli dojdzie do przekroczenia granic, znamion kontratypu, nie zmieszczenia się w tej skali rdzennej, którą przewiduje kontratyp, mówimy sobie kontratypu nie ma, bo doszło do przekroczenia granic.Z reguły prawodawca przewiduje wtedy niższą sankcję.Przy znamionach konstruktywnych jeżeli choć jednego z nich zabraknie niczego nie ma, nawet owego przekroczenia granic.Każdy kontratyp ma znamiona przedmiotowe (opis sytuacji) i znamiona podmiotowe (co sprawcy po głowie chodziło).Kontratyp obrony koniecznej uregulowany jest w art.25 KK.Znamiona przedmiotowe:lrealizacja znamion typu czynu zabronionego musi mieć charakter:llodpieraniallbezprawnegollzamachullktóry ma charakter zamachu bezpośredniegollma być to zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawemllodpieranie ma być koniecznellsposób obrony ma być współmierny do niebezpieczeństwa zamachulZnamiona podmiotowe:lsprawca ma mieć świadomość wystąpienia zamachu, ma być świadomy tego, że odpiera zamachlAnaliza poszczególnych znamion.Po pierwsze na kontratyp można się powołać dopiero wówczas kiedy ustalimy, że sprawca zrealizował jakiś typ czynu zabronionego.Dopóki takiego ustalenia nie potrafimy dokonać, albo okaże się, że tej realizacji znamion typu nie ma, nie mamy jednocześnie najmniejszego sensu rozważać kwestii kontratypu.Ta nazwa „kontratyp” wskazuje, że ma to być zaprzeczenie typu.Czyli punktem wyjścia do rozważań o kontratypach jest stwierdzenie, że sprawca zrealizował znamiona jakiegoś typu czynu zabronionego.I teraz chcemy to usprawiedliwić powołując się na równoczesną realizację znamion kontratypu.I tak też jest w obronie koniecznej, czyli mamy do czynienia z sytuacją kiedy jakaś osoba realizuje znamiona typu czynu zabronionego np.zabija człowieka albo powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu i zastanawiamy się kiedy to zabójstwo, czy spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu jest usprawiedliwione.Wtedy kiedy było odpieraniem zamachu.Zamachem może być wyłącznie działanie innej osoby, nie jest zamachem spisek sił natury itd.Ma to być skonkretyzowana osoba, której działanie grozi określonym dobrom prawnym.To jest zamach.Nie interesuje nas przy tym strona podmiotowa owego zamachowca [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki