wywieranie+wplywu+na+ludzi+ +psychologia+spoleczna

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Stwierdzono na przykład, że szkolne programy zwalczania palenia przez uczniów przynoszą trwałe efekty jedynie wtedy, kiedy w roli instruktorów występują liderzy-rówieśnicy uczniów, dla których programy te są przeznaczone (Murray i in., 1984).W innych badaniach stwierdzono, że spadek lęku przed dentystą pod wpływem filmu obrazującego nie lękowe zachowanie modelowego dziecka występował głównie u widzów w wieku zbliżonym do wieku modelowego dziecka (Melamed i in., 1978).Osobiście żałuję, że nie znałem wyników tego badania, kiedy na kilka lat przed jego publikacją próbowałem usunąć inny rodzaj lęku u mojego własnego syna, Krzysia.Mieszkam w Arizonie, gdzie jest wiele basenów kąpielowych.Ma to obok zalet i niedobry skutek - corocznie spora liczba małych dzieci topi się w pozbawionych dozoru basenach.Dlatego postanowiłem, że Krzyś musi się wcześnie nauczyć pływać.Problem polegał nie na tym, że mały bał się wody, przeciwnie, uwielbiał ją - ale pod warunkiem, że siedział w swoim nadmuchiwanym basenie z plastiku.I za żadne skarby nie chciał z niego wyjść do dużego basenu -jakbym go nie prosił, błagał, groził czy próbował wyśmiać.Wynająłem nawet jednego ze swoich studentów, który był instruktorem pływania, ale i jemu nie udało się przekonać Krzysia, by choć spróbował wyjść ze swojego nadmuchiwanego baseniku.Niedługo po epizodzie ze studentem-instruktorem, Krzyś brał udział w całodniowych "obozach" oferujących maluchom - wśród innych atrakcji - także i możliwość zabawy w wielkim basenie, który mój syn skrupulatnie obchodził szerokim łukiem.Kiedy jednego dnia przyjechałem, by go zabrać do domu, usta otworzyły mi się z wrażenia na widok Krzysia nabierającego rozpędu i skaczącego w najgłębszą część basenu.Spanikowany począłem ściągać buty, by skoczyć mu na pomoc, gdy zobaczyłem, że wynurzył się z wody i spokojnie podpłynął do brzegu.Z butami w ręku podbiegłem do niego."Krzysiu, ty umiesz pływać!" krzyknąłem w podnieceniu."Ty pływasz!""A, tak" odpowiedział niedbale."Dzisiaj się nauczyłem"."To wspaniale, wspaniale!" entuzjazmowałem się."Ale jak to się stało, że nie potrzebujesz już swojego nadmuchiwanego basenu?"Krzyś, nieco zaambarasowany widokiem ojca moczącego skarpetki w kałuży i wymachującego trzymanymi w ręku butami, wyjaśnił spokojnie:"Ja mam trzy lata.Tomek ma też trzy lata i potrafi pływać bez dmuchanego basenu.To znaczy, że i ja mogę".Miałem ochotę uszczypnąć się ze złości.Oczywiście, że to mały Tomek, a nie 180-centymetrowego wzrostu student okazał się osobą, do której Krzyś zwrócił się po wskazówki na temat tego, co on sam może i powinien robić! Gdybym trochę pomyślał, sam mógłbym wpaść na przykład Tomka i zaoszczędzić sobie ze dwa miesiące frustracji.Wystarczyło zauważyć, że Tomek umiał pływać, a potem poprosić jego rodziców, aby pozwolili chłopcom wspólnie się, pobawić w naszym basenie przez jedno popołudnie.Myślę, że nadmuchiwana basenik Krzysia poszedłby w kąt jeszcze tego samego dnia.Śmierć z małpowaniaKażdy czynnik, nakłaniający 70% nowojorczyków do oddawania znalezionego portfela wraz z całą zawartością zasługuje z pewnością na uwagę.A jednał wyniki tego badania są jedynie słabą sugestią ogromnego wpływu, jaki wywie ra na nas postępowanie tych, którzy są nam podobni.Istnieją jednak i znacz nie silniejsze przypadki tego wpływu.Dla mnie najbardziej uderzające są pewne z pozoru bezsensowne dane statystyczne: po każdym samobójstwie jakiegoś sławnego człowieka, w alarmującym tempie nasila się liczba spadających ;nieba samolotów - i prywatnych, i stanowiących własność linii lotniczych Wykazano na przykład, że bezpośrednio po niektórych samobójstwach szeroki omawianych w prasie, liczba ofiar wzrasta o 1000% ! (Phillips, 1979).I jeszcze bardziej alarmująca wiadomość: wzrost wypadków nie ogranicza się do samo lotów.Po "sławnym" samobójstwie wzrasta też liczba wypadków samochodowych (Phillips, 1980).Dlaczego?Jedno możliwe wyjaśnienie nasuwa się natychmiast - te same warunki społeczne, które jednych nakłaniają do samobójstwa, prowadzą też do przypadkowej śmierci innych.Powiedzmy, że pewne osoby (o skłonnościach samobójczych) mogą reagować samobójstwem na stresujące wydarzenia społeczne jak trudności gospodarcze, wzrost przestępczości czy wzrost napięć międzynarodowych.Inni mogą na te wydarzenia zareagować inaczej - stawać się nerwowi, niecierpliwi, gniewni i nieuważni.Jeżeli takie jednostki siądą za kierownic, samochodu czy przy drążku sterowniczym samolotu, pojazdy stają się mnie bezpieczne i w rezultacie obserwujemy gwałtowny wzrost liczby wypadków.W myśl tego wyjaśnienia, związek pomiędzy wzrostem samobójstw i wzrostem przypadkowych śmierci wynikać miałby z faktu, że jedne i drugie wywołane są tymi samymi czynnikami.Jednak inne dane statystyczne przekonuj L że wyjaśnienie to nie jest trafne: liczba wypadków rośnie jedynie w tych regionach, w których dane samobójstwo zostało szeroko nagłośnione.W innych regionach o podobnych cechach społeczno-gospodarczych, w których jedna prasa danego samobójstwa nie nagłaśniała, nie następuje podobny wzrost ilości wypadków.Co więcej, wzrost liczby wypadków jest tym większy, im więc< w danym regionie uwagi poświęciły mass media na omawianie jakiegoś samobójstwa.Tak więc to nie wspólne dla samobójstw i wypadków przyczyny sNonkonformizm młodzieżyRysunek 4.4.Zwykle uważamy nastolatków za niezależnych i buntowniczych.Jednak warto zdać sobie sprawę z tego, że dotyczy to najczęściej jedynie ich stosunku do własnych rodziców.Pośród sobie podobnych, powszechnie ulegają społecznym dowodom słuszności.odpowiedzialne za ich statystyczny związek.To informacje prasowe o samobójstwach wywołują wzrost śmiertelnych wypadków samochodowych i samolotowych.Inne wyjaśnienie odwołuje się do pojęcia żałoby.Ponieważ samobójstwa z pierwszych stron gazet to samobójstwa osób sławnych, szanowanych i lubianych, ich śmierć może wprowadzać niektórych ludzi w przygnębienie.Przejęci samobójstwem, ludzie ci stają się nieuważni i nieostrożni, co prowadzi do wzrostu liczby powodowanych przez nich wypadków.Wyjaśnienie to zadowalająco tłumaczy, dlaczego liczba wypadków wzrasta po publikacjach na temat "sławnego" samobójstwa i to tym bardziej, im silniej samobójstwo jest nagłaśniane.Jednak jest ono bezradne wobec jeszcze innego zadziwiającego faktu- oto nagłaśnianie przez prasę samobójstw, gdzie jedyną ofiarą był samobójca, prowadzi do wzrostu liczby samotnych wypadków, podczas gdy publikacje na temat samobójstwa poprzedzonego morderstwem prowadzą do wzrostu liczby wypadków "zbiorowych", tj.takich, w których ginie więcej niż jedna osoba.Wpływ publikowanych w prasie historii o samobójstwach na wypadki samochodowe i samolotowe jest więc zdumiewająco specyficzny i nie można tego wyjaśnić ani w kategoriach podobnych warunków społecznych (wywołujących i samobójstwa, i wypadki), ani w kategoriach żałoby po sławnej osobie [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki