Psychologia SpoĹeczna Serce i UmysĹ Elliot Aron son

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Analiza danych pokazała jednak, że w wielu wypadkach się mylili.Na przykładwiększość była przekonana, że nastrój jest skorelowany z długością snu poprzedniej nocy,podczas gdy zgromadzone dane takiej korelacji nie wykazały.Uczestnicy tych badańpoddawali siebie introspekcji i znajdowali albo wymyślali pewne logiczne teorie, które wrzeczywistości były fałszywe (por.również Bargh, Pietromonaco, 1982; Kihistrom, 1987;Lewicki, 1986; Weiss, Brown, 1977).teoria przyczynowości: teoria dotycząca przyczyn naszych uczuć i zachowań; wiele z tychteorii przyswajamy sobie z kultury, w której żyjemy (np. rozstania sprzyjają uczuciu")Opierali się oni, przynajmniej częściowo, na pewnego rodzaju schemacie, który określa sięmianem teorii przyczynowości.Ludzie mają własne teorie tłumaczące, co wpływa na ichuczucia i zachowanie (np. Mój nastrój powinien zależeć od ilości snu ostatniej nocy") iczęsto do nich sięgają, by wyjaśnić swój stan psychiczny (np. Jestem w kiepskim nastroju;głowę daję, że w dużym stopniu to skutek tego, że ostatniej nocy spałem tylko sześć godzin").Wiele z tych teorii przyswajamy sobie z kultury, w której się rozwijamy: na przykładprzekonanie, że rozłąka sprzyja uczuciu, że ludzie w poniedziałki mają zły nastrój albo żeosoby po rozwodzie mają małe szansę na udane drugie małżeństwo.Jedyny problem tkwi wtym, że jak była już o tym mowa w rozdziale 4 nasze schematy i teorie nie zawsze sątrafne, a zatem mogą prowadzić do błędnych sądów o przyczynach naszych działań.Rozważmy przykład pokazujący, jak funkcjonują teorie przyczynowości.Pewnego wieczoruNisbett i Wilson mieli spotkanie w jakimś pokoju w budynku Uniwersytetu Michigan.Próbowali wymyślić sposoby sprawdzenia hipotezy, że introspekcja często nie dajeodpowiedzi na pytanie, dlaczego odczuwamy to, co odczuwamy, i że kiedy usiłujemy dojśćdo przyczyn naszych uczuć, sądów i działań, odwołujemy się do teorii przyczynowości.Zwietne pomysły się nie pojawiały i badacze zaczęli odczuwać frustrację spowodowanąbrakiem postępu w dociekaniach.Wtedy zdali sobie sprawę (czy też tak im się tylko wydało),że przyczyną ich frustracji jest (czy też tak myśleli) drażniący szum odkurzacza pracującegow pobliżu ich pokoju.Ponieważ uświadomienie sobie, że dobiegający z zewnątrz dzwiękelektroluksu przeszkadza w pracy, zabrało im trochę czasu, doświadczyli czegoś, cowyglądało na olśnienie" być może rozpraszające hałasy w tle są bardziej destrukcyjne niżsię sądzi.Prawdopodobnie był to przykład bodzca właśnie takiego rodzaju, jakiego szukali:bodzca, który wpływa na wydawane przez ludzi sądy, ale ponieważ ich teorie związkówprzyczynowych nie uwzględniają odpowiednio tej możliwości zostaje pominięty, kiedyludzie próbują wyjaśnić swoje zachowanie.Nisbett i Wilson (1977) zaprojektowali (zamknąwszy uprzednio drzwi) eksperymentsprawdzający to przypuszczenie.Pokazywali badanym film dokumentalny i prosili o ocenęjego atrakcyjności.W pierwszej fazie eksperymentu robotnik budowlany (w rzeczywistościRichard Nisbett) uruchomił tuż za drzwiami pokoju piłę elektryczną.Drażniący wybuchhałasu nastąpił około minuty po rozpoczęciu projekcji filmu i powtarzał się co jakiś czas, ażdo momentu, gdy eksperymentator, Tim Wilson, podszedł do drzwi i krzyknął, by robotnikprzerwał piłowanie i zaczekał z tym do końca filmu.Uczestnicy badań oceniali film, anastępnie odpowiadali na pytanie, czy hałas miał wpływ na ich ocenę.Dla większejdokładności Nisbett i Wilson wprowadzili do eksperymentu grupę kontrolną, która obejrzałaprojekcję w spokoju.Badacze sformułowali hipotezę, że hałas obniża ocenę filmu, ale żeuczestnicy eksperymentu nie będą zdawali sobie sprawy z tego, iż to on wpłynął na ichnegatywną opinię.Jak się okazało, ta hipoteza była całkowicie błędna [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki