Bassham Gregory Harry Potter i filozofia Przewodnik po Hogwarcie dla mugoli

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Kiedy jednak Dumbledore dwie z przepowiedni traktuje,jakby były wyjątkowe, czy nie wydaje się, że powinno się w nich kryć coś więcej?Właśnie.Istnieje jeszcze jedna różnica.Dwie prawdziwe przepowiednie" sącałkowicie spontaniczne i mają swoje zródło w magii.To nie jest kategoria pierwsza,w której chodzi jedynie o uważną obserwację.Trelawney musiała nawiązać jakąśsilną więz z przyszłością, posiąść zdolność6 Zakon Feniksa, op.cit., s.918.7 Książę Półkrwi, op.cit., s.548.8 Ibidem, s.551.54PRZEZNACZENIE W ZWIECIE CZAR�Wnawiązywania doraznych kontaktów z rzeczywistą, ustaloną przyszłością (kategoriatrzecia) albo z możliwymi wersjami przyszłości (kategoria druga).Są również pewne przesłanki, które wskazują, że profesor Trelawney we w pełniświadomym stanie ma niepewny wprawdzie, ale jednak dostęp do przyszłościlub jej możliwych wersji.Przykład tego widzimy, kiedy Harry zmierza na swojąpierwszą indywidualną lekcję z Dumbłedore'em w Księciu Półkrwi: Korytarze były już puste, ale w pewnym momencie Harry musiał szybko schowaćsię za jakimś posągiem, bo zza rogu wyszła profesor Trelawney, mrucząc coś dosiebie pod nosem i tasując talię wyświechtanych kart, do której co jakiś czaszaglądała. Dwójka pik, konflikt wymamrotała, przechodząc obok skulonego zaposągiem Harry'ego. Siódemka pik, zły omen.Dziesiątka pik, przemoc.Walet pik,ciemnowłosy młodzieniec, ma kłopoty, nie lubi pytającego.Nagle przystanęła i zamarła bez ruchu tuż obok posągu. Nie, to nie może być prawda powiedziała rozdrażnionym tonem i Harryusłyszał, jak odchodzi, pozostawiając za sobą lekki zapach kuchennego sherry"'.Jej słowa jak ulał pasują do Harry'ego, choć przecież profesor nie ma pojęcia, że ontam jest.Czy to mógł być przypadek?Harry raz jeszcze natyka się na nią, kiedy zmierza na swoje ostanie spotkanie zDumbledore'em, zanim wyruszą do jaskini Voldemorta: Skoro Dumbłedore woli lekceważyć ostrzeżenia widoczne w kartach.Nagle zacisnęła kościstą rękę na przegubie Harryego. Wciąż to samo, bez względu na to, jak je wykładam.I teatralnym gestemwyciągnęła spod szali kartę. Wieża rozjarzona błyskawicami wyszeptała. Katastrofa.Nieszczęście.Jest coraz bliżej."'0.9 Ibidem, s.213-214.10 Ibidem, s.583.55JEREMY PIERCESama przepowiednia jest tak mglista, że można ją zaliczyć co najwyżej do kategoriipierwszej, ale wieża okazuje się motywem znaczącym, kiedy dochodzimy do finałutej części sagi, w którym nie tylko jesteśmy świadkami śmierci Dumbledore'a, aletakże jeszcze straszliwszych scen, gdy śmierciożercy przejmują władzę.Samospełniające się przepowiednieDumbledore sugeruje, że pierwsza prawdziwa przepowiednia Trelawney może byćsamospełniającą się przepowiednią.Mówi Harry'emu: To wcale nie musiałeś być ty.Przepowiednia Sybllli mogła mieć zastosowanie do dwóch chłopców, urodzonych wkońcu lipca tego samego roku.Obaj mieli rodziców w Zakonie Feniksa, a rodzice citrzykrotnie cudem uniknęli śmierci z rąk Voldemorta.Jednym z nich jesteśoczywiście ty.A tym drugim jest Neville Longbottom"11.Kilka akapitów dalejprzyznaje jednak, że chodzi o Harry'ego, ponieważ Voldemort zdecydował, że zemścisię właśnie na Harrym, a nie Neville'u, i dlatego naznaczył Harry'ego, czyniąc gorównym sobie.Według Dumbledore'a przepowiednia sama w sobie nie określa, czychodziło o Harry'ego, czy o Neville'a.To decyzja Voldemorta uczyniła ją prawdziwądla Harry'ego.Nie prześladowałby Harry'ego, gdyby nie przepowiednia, która z koleidoprowadziła do tego, że tę jej część wypełnił sam.Aleksander z Afiodyzji, filozof żyjący na przełomie drugiego i trzeciego stulecianaszej ery, zajmował się właśnie problemem samospełniających się przepowiedni.Wopowieści o Edypie Apollo przepowiada królowi Lajosowi, że zginie z ręki własnegosyna.Niektórzy ze współczesnych Aleksandrowi wierzyli, że to przepowiedniaApolla sprawiła, iż Lajos próbował zabić swojego syna, co z kolei doprowadziłoEdypa do zabicia ojca (Edyp zresztą nie wiedział, że to jego ojciec).Aleksanderpodaje kilka argumentów przeciwko takiej interpretacji, a jeden z nich brzmi: Jeśli jednak ktoś wyraża taki pogląd, to jak może utrzymywać, że jest toprzepowiednia? Przepowiednia jest przecież zapowiedzią czegoś, co się dopierozdarzy, on zaś czyni Apolla autorem tego, co przepowiada.11 Zakon Feniksa, op.cit., s.919.56PRZEZNACZENIE W ZWIECIE CZAR�WW takiej sytuacji należy uznać, że to, co się stało, jest dziełem tego, kto toprzepowiedział, a nie objawieniem czegoś, co dopiero się wydarzy"12.Możemy sobie wyobrazić, że komuś wydaje się, iż przepowiada przyszłość, a taknaprawdę sprawia, że dzieją się rzeczy, które prowadzą do przepowiadanego przezniego rezultatu.Aleksander twierdzi, że jedyna autentyczna przepowiednia to taka,kiedy od początku było prawdą, że określone rzeczy się wydarzą, a mówca jezapowiada, ponieważ wie, że się wydarzą.Jeśli natomiast słowa są jedynie próbąmanipulowania wydarzeniami, to nie są prawdziwą przepowiednią.Prawdziwa przepowiednia również mogłaby spowodować to, co przewiduje, ale wprzypadku pierwszej przepowiedni Trelawney tak nie jest.Ona nie spowodowała, żeVoldemort zaczął prześladować Harry'ego.Mógł równie dobrze ścigać Neville'a, ale,jak zauważa Dumbledore, wybrał Harry'ego, mieszańca, kogoś takiego jak on.Ujrzał w tobie samego siebie, zanim cię zobaczył."13.Tym, co sprawiło, że wybrałHarry'ego, nie była przepowiednia, która w ogóle nie kazała mu nikogo ścigać.Dumbledore sugeruje, że Voldemort postąpił pochopnie, ponieważ nie wysłuchałprzepowiedni do końca [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki