Kuliński Wojciech Holistyczne oddziaływanie hipoterapii na organizm człowieka

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Rozwójfunkcjonalny dziecka mo\e być zaburzony zarówno przez deficyt ruchowy,jak i umysłowy.Zaburzenia te dotyczą najczęściej: schematu ciała, koordynacjiruchowej, rytmu, planowania ruchu, równowagi i orientacji przestrzennej.Prowadzenieterapii jest utrudnione, gdy na wy\ej wymienione zaburzenia nakładają się dodatkowodeficyty zmysłów, np.wzroku.Koń i jazda konna wpływają na aktywność jezdzca całościowo, a zastosowanepodczas terapii ćwiczenia dostarczają dodatkowych stymulacji.W przypadku dzieciniewidomych bodzcem wspierającym terapię są ręce terapeuty (układane na tułowiu,głowie, kończynach), polecenia werbalne oraz ró\nego rodzaju sygnały dzwiękowe.Stosowanie hipoterapii przynosi bardzo dobre rezultaty.Szczególnie widocznejest to w postrzeganiu ciała, równowadze, motoryce du\ej i małej oraz motywacjido uczestniczenia w zajęciachOd chwili poczęcia rozpoczynają się szybko postępujące procesy twórcze,które wpływają na rozwój i dalsze \ycie dziecka.Najwa\niejsze prawdopodobieństwopowa\nych uszkodzeń płodu istnieje w pierwszych trzech miesiącach cią\y, kiedytworzą się wszystkie narządy układów.Natomiast najbardziej traumatycznymdoświadczeniem w \yciu jest sam poród w którego trakcie główna siła uderzenia skupiasię na mózgu, istnieje więc ryzyko niedotlenienia go, które stanowi największepotencjalne zagro\enie.Rozwój narządu wzroku i zdolności widzenia jest ściśle związany z prawidło-wym rozwojem prenatalnym.Jego zawiązki tworzą się w czwartym tygodniu \yciazarodkowego, wraz z powstaniem gałki ocznej.Zadania wzrokowe rozdzielone są na ró\ne okolice mózgu.Kora podzielonajest na obszary, z których ka\dy specjalizuje się w innych aspektach percepcjiwzrokowej.Inne obszary postrzegają kształt przedmiotu, inne kolor, ruch, poło\eniew przestrzeni.Rozbicie na te obszary umo\liwia jednoczesną analizę wizualnąprzedmiotu.Współdziałanie poszczególnych obszarów jest mo\liwe dzięki istnieniudwóch dróg przepływu informacji.Wcześniej dojrzewa droga gdzie ,która odpowiedzialna jest za lokalizację widzianego przedmiotu i dotyczy przestrzeni- 47 -widzianej.Pózniej dojrzewającą drogą co wykorzystujemy do identyfikacjiprzedmiotów i ich cech.Przyczyn słabego rozwinięcia wzroku w chwili narodzin dziecka mo\e być kilka,ale najbardziej prawdopodobna to ta, \e wzrok jest jedynym zmysłem na który w łoniematki nie działają \adne bodzce.Zmiany rozwojowe w tym narządzie występujądopiero po urodzeniu, gdy odbierane są bodzce, które mają wpływ na rozwój zdolnościwidzenia.Ośrodki wzrokowe kształtują się bowiem poprzez nabywanie doświadczeń.Dzieci, które rodzą się osiem lub więcej tygodni przed właściwym terminem porodunara\one są na wysokie ryzyko wystąpienia wielu zaburzeń psychicznych i neuro-logicznych, w tym upośledzenie widzenia, słyszenia, sprawności ruchowej oraz opóz-nionego rozwoju mowy.Problemy ze wzrokiem są dość powszechne, gdy\ u około 5%dzieci występują wady wzroku.Osoby z uszkodzonym narządem wzroku cechują się: sztywność, odchylonytułów, ręce wyciągnięte do przodu, głowa opuszczona oraz odmienna praca kończyndolnych.Postawa taka jest wynikiem kompensacji, mającej zabezpieczyć osobęniewidomą przed urazem.Odchylony do tyłu tułów jest kolejnym zabezpieczeniem,odchylenie głowy zabezpiecza twarz przez urazem.Kończyny dolne zmieniająustawienie w efekcie odchylenia tułowia i przemieszczanie mo\e odbywać się na dwasposoby: jeden polega na chodzeniu na całych stopach i przesuwaniu ich tak,aby nie traciły kontaktu z podło\em.Drugi, to tzw.chód koguci, polegającyna unoszeniu nóg zgiętych w kolanach i stawianiu ich z góry.Hamujący wpływ na rozwój dziecka niewidomego mają niepowodzeniai nieoczekiwane urazy na początku aktywności ruchowej.Wywołują one w dzieckugniew, lęk, strach, co z kolei doprowadza do zahamowania aktywności ruchowej.Istotne znaczenie w rozwoju ruchowym osób niewidomych i słabowidzących ma to,która z półkul mózgowych jest u nich dominującą, gdy\ prawa półkula związanajest głównie z funkcją ruchową, a lewa z kontrolą i oceną.W pracy z dziećmi niewidomymi i niedowidzącymi bazuje się główniena zmyśle dotyku.Zmysł ten rozwija się jako pierwszy w rozwoju ontogenetycznymi jego znaczenie jest ogromne.Dotyk jest jedną z najbardziej rozwiniętych zdolnościw chwili narodzin, co nie oznacza, \e ulega dalszemu rozwojowi o okresieniemowlęcym.Płód inaczej odbiera bodzce dotykowe, gdy\ jego reakcje zachodząna najni\szym poziomie układu nerwowego w rdzeniu i pniu mózgu.Podobniejak cały układ nerwowy, zmysł dotyku rozwija się stopniowo, poczynając od pięter- 48 -najni\szych mózgu a\ do kory czuciowej.Rozwijający się układ czuciowy odbierai przetwarza bodzce czuciowe na zewnątrz, i sprawia \e wra\enia dotykowe są o wielelepiej odbierane ni\ wzrokowe, słuchowe czy smakowe.Dotyk jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju zdolności czuciowychi ruchowych dziecka, ale ma te\ wpływ na rozwój fizyczny, dobre samopoczucie,potencjał poznawczy, zdrowie ogólne i wspomaganie układu odpornościowego.Dotyk ma tak\e ogromne znaczenie w nawiązywaniu i podtrzymywaniuwięzi społecznych.Brak kontaktów dotykowych sprawia, \e zachowania społeczneodbiegają od normy.Kontakt fizyczny jest niezbędnym warunkiem prawidłowegorozwoju dziecka.Nale\y pamiętać, \e dziecko niewidome i niedowidzące ogląda świat całymciałem.Tak samo jest w wypadku konia, mały pacjent wchłania go poprzez węch,niekiedy smakuje, ale głównie poznaje przez dotyk.Taką formę stymulacji nale\ywykorzystywać tak często, jak to tylko mo\liwe.Przede wszystkim mowa tu o rękach,które są mackami mózgu , gdy\ mają ogromną reprezentację w korze mózgowej.Zmysł równowagi, podobnie jak zmysł dotyku kształtuje się wcześnie.Mo\nago wykorzystać to w terapii, mając na uwadze, \e dzieci uwielbiają doznania ruchowei od momentu narodzin lubią być huśtane, bujane itp.Zdobywając ich zaufaniei dając poczucie bezpieczeństwa, terapeuta otwiera sobie tutaj mo\liwość kolejnegorodzaju stymulacjiWykorzystując trójwymiarowy ruch końskiego grzbietu, mo\na skuteczniewpłynąć na dysfunkcje psychofizyczne, występujące u małych pacjentów i znacznieje ograniczać.Chód konia jest bardzo zbli\ony do chodu ludzkiego gdy\ środekcię\kości ciała przemieszcza się w taki sam sposób (przód-tył, prawo-lewo, góra-dół).Trójwymiarowość tego ruchu wymaga zaanga\owania poszczególnych grupmięśniowych.Największa skuteczność terapeutyczna ruchu końskiego grzbietujest widoczna w wyrównaniu napięć mięśni i przywracaniu równowagi.W efekcie stosowania hipoterapii oraz terapeutycznej jazdy konnej widaćwyrazną poprawę w orientacji przestrzennej, schemacie ciała, i równowadze.Ta formaterapii potrafi bardzo zainteresować dzieci niewidome i niedowidzące.Objawiasię to szybszym zapamiętywaniem powtarzanych czynności.Na tle innych terapiihipoterapia wypada bardzo korzystnie.Dzieci chętnie podejmują współpracę z terapeutąi koniem.Zwiadczy o tym du\a część czynności wykonywanych na koniu, a tak\einwencja małych pacjentów w wymyślaniu nowych czynności i zabaw, które mo\na- 49 -wykorzystać na koniu.Trudno się z tym spotkać w innych formach terapii na basenieczy na Sali gimnastycznej [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki