POLO MARCO OPISANIE WIATA

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ustalały one prawa i obowiązki personelu,obowiązki ludności osiadłej na stacjach i wzdłuż dróg pocztowych iprzewidywały kary za nadużycia personelu i korzystających z poczty.Służba pocztowa podlegała ministerium wojny (ping-pu).Jamb Językpolski zna zapożyczony z języka rosyjskiego wyraz jamszczyk (ros.jamszczik), który oznacza woznicę.Wyraz ten pozostaje w ścisłymzwiązku z Marka Polo jamb, tj.jam, który jest starym wyrazem turecko-mongolskim i oznacza drogę pocztową i postój na tej drodze.Pisowniajamb, która występuje w tekście oryginalnym, ma wskazywać, żekońcowe m wymawiano wyraznie (a więc j-a-m, a nie ją).CIIRyżu Wino gronowe, głównie importowane z Azji środkowej (zobaczniżej, rozdz.CVII), szło na potrzeby Wielkiego Chana i jego dworu, zaśogół ludności raczył się winem przyrządzanym z mąki ryżowej zdodatkiem specjalnych drożdży.Dla lepszego smaku dodawano jeszczesuszonych owoców i mocnych korzeni.Zredniowieczni podróżnicyeuropejscy zapewniają, że było ono wyśmienite i przypominało w smakusłynne w owym czasie wina francuskie z Auxerre.CIIICzarnego kamienia Marko Polo opisuje tu węgiel kamienny, któregozłoża są rozrzucone po całych niemal Chinach.CIVWiedzcie Pewne formy pomocy chłopom istniały w Chinach oddawna, ale dopiero słynny reformator Wang An-szi ujął je w systemwprowadzając wiele innowacji (XI w.).Aby zapobiec nędzy chłopa iwyrwać go z rak lichwiarzy i nieuczciwych kupców, Wang An-sziwprowadził pożyczki zbożowe.Chłop otrzymywał na wiosnę na poczetprzyszłych zbiorów pożyczkę pieniężną, którą z niewielkimi odsetkamispłacał w dwóch ratach po zbiorach letnich i jesiennych.Spłacał ją albow produktach rolnych, albo w pieniądzach.Reforma Wang An-szinawiązywała do starego urządzenia, do gromadzenia w spichlerzachzboża.Spichlerze były własnością państwa; w latach urodzajugromadzono w nich nadwyżkę ziarna, które rzucano na rynek w latachnieurodzaju i drożyzny.W ten sposób regulowano ceny zboża albo zawysokie, albo za niskie.Ponadto w latach nieurodzaju rozdzielano racjezboża ubogiej ludnościCVTakuiny Pisownię Marka Polo łatwo poprawić na takwim, choć możeistnieć i ludowa forma takuin.Jest to wyraz arabski i oznacza almanach" oraz tablice służące do obliczania dat.Porządek Tu mamy pierwszą w Europie wiadomość odwunastoletnim cyklu zwierzęcym tak rozpowszechnionym w całej Azjiśrodkowej, Tybecie i Chinach.Pochodzenia jego dotąd nie udało sięustalić.Cykl dwunastoletni jest krótki, toteż łatwo można się pomylić wobliczaniu lat.W oparciu o niego tworzy się cykl sześćdziesięcioletni wten sposób, że nazwy zwierząt łączy się z nazwami pięciu żywiołów(drzewo, ogień, ziemia, metal, woda), pięciu barw (niebieska, czerwona,żółta, biała i czarna) lub pięciu kierunków orientacyjnych (wschód,południe, środek, zachód i północ).Z sześćdziesięcioletniego cyklumożna tworzyć dalej cykl studwudziestoletni.Informacje Marka Polo wymagają dwóch poprawek.Właściwy porządekcyklu jest następujący: mysz, wół, tygrys, zając, smok, wąż, koń, owca,małpa, pies i świnia.W cyklu dwunastoletnim symbolem trzeciego rokujest tygrys, a nie lew.Zamiany z naszego punktu widzenia symbolutygrysa na symbol lwa nie należy rygorystycznie traktować jakopomyłkę naszego podróżnika, ponieważ w całej Azji środkowejperski wyraz szer oznacza zarówno lwa, jak i tygrysa.CVIKu zachodowi Marko Polo opuścił stolicę i udał się ku zachodowi.Do podróży obrał drogę cesarską, która biegła z Pekinu do miasta Si-an-fu przez następujące miasta: Pekin pao-ting Czeng-ting Huaj-lu T'aj-j�an P'ing-jang - T'ung-kuan (nad rzeką Huang-ho) Si-anfu.Była to droga kołowa z wyjątkiem odcinka Huaj-lu T'aj-j�an, którytrzeba było przebyć pieszo.Pulisangin Marko Polo nadaje rzece nazwę w formie persko-chińskiej.Rzeką tą jest Sang-kan-ho, oznaczana niekiedy na mapach jako Hun-holub Jung-ting-ho; płynie ona w odległości około jedenastu km na zachódod Pekinu w kierunku południowo-wschodnim i pod Tientsinem łączy sięz rzeką Pej-ho.Na rzece Sang-kan-ho wznosi się most, zbudowany z kamienia namiejscu mostu drewnianego przez cesarzy z dynastii Dżurdżenów wlatach 1189 1194.Most kamienny, zwany Lu-kou-k'iao od nazwy osadyLu-kou (albo Kung-ki-cz'eng; k'iao znaczy most), znany jest doskonale.Opisy podróżników pózniejszych od Marka Polo utrzymują, że most tenmiał 13 łuków i liczbę tę podaje tekst na tablicy pamiątkowej.Rzeka Sang-kan-ho nie nadaje się jednak do żeglugi.Wydaje się przetobardzo prawdopodobne, że nasz podróżnik pomylił most na rzece Sang-kan-ho z mostem na rzece Liou-li-ho, która płynie bardziej na zachód inad którą również przebiegała podana wyżej droga cesarska.Rzeka Liou-li-ho jest spławna, a most nad nią ma rzeczywiście 24 łuki.Pulisangin znaczy dosłownie most rzeki Sangin.Historycy perscy z XIIIw.nazywają rzekę Sang-kan-ho Sangin.CVIIWinnice Winną latorośl sprowadzono do Chin w I w.p.n.e.W VI w.znane były winnice w okolicach dzisiejszego miasta Ho-nan-fu (wChinach środkowych, nad prawobrzeżnym dopływem rzeki Huang-ho,Lo-ho); dostarczały one dużych, wyśmienitych owoców.Sam cesarz brałudział w zbiorze winogron i niekiedy rozdzielał je między swoje otocze-nie.Dziś po owych winnicach nie pozostał jakikolwiek ślad.Winogrona spożywano jak inne owoce lub przyrządzano z nich potrawy.Natomiast wyrób wina jest pózniejszej daty; ze sposobem fabrykacji winaChińczycy zaznajomili się dopiero w połowie VII w., w czasie wyprawwojennych do Turkiestanu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki