Stefan Grot Rowecki Wspomnienia i notatki autobiograficzne

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Oto przybył podporucznik P.wraz ze swą fikcyjną półkompanią".Torozstrzygnęło! Niemcy zgodzili się złożyć broń, oddać wozy, konie, bydło orazwiezione zapasy broni, amunicji, mundurów, butów itd.Pozwoliłem im zabraćżywność i kilka wozów oraz po jednym karab[inie] i 50 naboi na dziesięciuludzi dla ewentualnej obrony przed napadami cywilnej ludności, czego sięogromnie obawiali.Podporucznik P., który w międzyczasie do nas podjechał,kontrolował wraz ze swymi ludzmi każdy wóz i kazał wyładowywać na bokszosy przedmioty, które podlegały zatrzymaniu.Dwa ogromne ogniska,rozpalone z obu stron drogi, ułatwiały mu to zadanie, oświetlając przejeżdżającewozy i przechodzących żołnierzy.Niemcy, którzy oddali broń, musieli natychmiast maszerować w stronęZieleńca, aby nie mogli się zorientować, ilu nas jest.W ten sposób nastąpiło rozbrojenie całej kompanii, odebranie jej łupów izapasów.Czterdzieści kilka koni, kilkadziesiąt wozów pełnych broni, amunicji,ekwipunku, całe stado zrabowanego ludności bydła stało się naszą zdobyczą.Ta kompania niemiecka, wychowana w żelaznej dyscyplinie, wyszkolona iuzbrojona wyśmienicie, przed kilku dniami zaskoczona również w nocy, nawetprzez liczniejszego przeciwnika z pewnością stoczyłaby długą i zaciętą walkę,zanimby uległa.Tymczasem dziś, zdemoralizowana wiadomościami z kraju,pozbawiona właściwego dowództwa, a dowodzona przez kombinację dawnegodowódcy wraz z Soldatenrathem, ta sama kompania uległa zaledwie nam kilku166.Przypisy1Tadeusz Puszczyński (1895 1939).ps.Konrad, Konrad Wawelberg, Zapala.Od 1910 r.czynny w Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej ( Filarecja") w Piotrkowie, od1911 r.członek Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS).Od 1914 r.w Legionach Polskich, wlatach 1915 1918 w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), w 1918 r.komendant jejlotnych oddziałów bojowych na terenie okupacji austriackiej.Komendant Okręgu MilicjiLudowej w Radomiu w 1919 r.Od końca tego roku czynny w Wydziale PlebiscytowymMinisterstwa Spraw Wojskowych (MSWojsk.), uczestniczył w II powstaniu śląskim, anastępnie działał w konspiracyjnym Dowództwie Obrony Plebiscytu.Zorganizował oddziałydywersyjne (pózniejsza Grupa Destrukcyjna Konrada Wawelberga"), które w nocy 2/3 V1921 r.zniszczeniem wielu ważnych obiektów zapoczątkowały III powstanie śląskie.Od1921 r.oficer w Oddziale II i Biurze Personalnym MSWojsk.Po ukończeniu Wyższej SzkołyWojennej (WSWoj.) (1927 1929) na różnych stanowiskach w Wojsku Polskim (WP).odlutego 1938 r. szef sztabu Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP).Zmarł 24 II 1939 r.wWarszawie.Pośmiertnie mianowany podpułkownikiem.Jego pseudonim KonradWawelberg przeszedł do legendy powstań śląskich i uważany jest powszechnie za symbolniezwykłego bohaterstwa i brawury.2Szkoła średnia w Piotrkowie, założona w XVIII w., prowadzona była początkowo przezjezuitów, potem przez pijarów.W 1833 r.przekształcona została w 8-kla-sowe gimnazjum,do którego po 1866 r.wprowadzono jako wykładowy język rosyjski.Z dniem l II 1906 r.wpojezuickim gmachu szkolnym otwarto 8-klasowe polskie gimnazjum (o tym fakciewspomina autor), które upaństwowione w 1918 r.otrzymało imię Bolesława Chrobrego.3O strajku szkolnym w Piotrkowie zob.m.in.L.Waszkiewicz, Kilka dokumentów do dziejówstrajku szkolnego w Piotrkowie Trybunalskim w roku 1905, Aódz 1930 (odbitka z RocznikaOddziału Aódzkiego Polskiego Towarzystwa Historycznego" 1929) i T, Kupczyński,Wspomnienia o strajku szkolnym w Piotrkowie [w:] Nasza walka o szkolę polską 1901 1917,t.I.Warszawa 1932.s.369 381.4Trzej wymienieni tu koledzy szkolni należeli od 1911 r.w Piotrkowie do tajnego skautingu,zorganizowanego i kierowanego przez Stefana Roweckiego.5Mowa o wydarzeniach rewolucyjnych lat 1905 1907.6W czasie wojny rosyjsko-japońskiej po zwycięskiej bitwie pod Ciulienczeng (l V 1904 r.)japońska l Armia sforsowała rzekę Jalu i wkroczyła w głąb Mandżurii.7W biogramie Tadeusza Puszczyńskiego, w Zląskim Słowniku Biograficznym (t.III.Katowice1981) Z.Zarzycka twierdzi mylnie, iż Związkiem Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej( Filarecją") kierował w Piotrkowie Puszczyński razem z Roweckim.W rzeczywistościRowecki współorganizator tajnego skautingu związał się z Zarzewiem", natomiast dozałożycieli piotrkowskiej Filarecji" nale-żeli w 1910 r. obok Puszczyńskiego m.in.Kazimierz Kuczewski (1890 1944), Bolesław Dratwa (1893 1944), Marian Nowicki(1893 1960), jego brat Wiesław Nowicki (1895 1917), Zygmunt Zaremba (1845 1967) iTadeusz %7łarski (1896 1934).Wszyscy tu wymienieni to pózniejsi znani działaczesocjalistyczni, a %7łarski był następnie także jednym z czołowych działaczy KomunistycznejPartii Polski.Zob.Centralne Archiwum KC PZPR, Spuścizna Mariana Nowickiego, 375/11; Z.Zaremba, Sprawa Tadeusza %7łarskiego. Kultura" (Paryż) 1967, nr 11, s.103 112;tenże, Wspomnienia [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki