Amy Knight Szpiedzy bez maski. Spadkobiercy KGB

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wrażenie niejasno ści pogłębiał jeszcze fakt, że procedury działania FSB były wwiększości zawarte w niejawnych "aktach normatywnych".Dlaczego Duma przyjęła tę ustawę, skoro dawała ona prezydentowibezpośrednią kontrolę nad nową Federalną Służbą Bezpieczeństwa?Proces ten nie przebiegał łagodnie.W kilku punktach nie było zgody pomiędzy prezydentem i Dumą.Obie strony przygotowały różne projekty ustawy.Zgodnie z sugestią Jelcyna powołano komisję negocjacyjną, składającą się zprzedstawicieli Dumy, Rady Federacji (wyższej izby parlamentu) i reprezentantówprezydenta.Jej302ROK 1995: PONOWNIE W KR�LESTWIE KGBszefem był deputowany do Dumy Aleksiej Aleksandrów, by ły oficer śledczy wMinisterstwie Spraw Wewnętrznych12.Był on zdecydowanym zwolennikiem wzmocnienia służb specjalnych, ponieważ uważałje za ostatni bastion w walce z przestępczością.Jak mówił, korupcja nie przeniknęła jeszcze do organów bezpieczeństwa i byłoniezwykle ważne, by temu zapobiec poprzez wzmocnienie morale i skuteczno ścidziałania za pomocą nowej ustawy13.W komisji byli też Wiktor Iljuchin, przewodniczący Komi sji Obrony iBezpieczeństwa w Dumie, i Jurij Baturin, praw nik, prezydencki doradca ds.bezpieczeństwa narodowego.Fakt, że Iljuchin był członkiem komunistycznej frakcji w Du mie, bez wątpieniapomógł w przyjęciu ustawy.Iljuchin jest zwolennikiem surowego prawa i porządku, który obawia się szpiegów.Jego zdaniem: "Wielu ludzi w Rosji wierzy, że Ro sja ma dziś tak przyjacielskiestosunki ze wszystkimi kraja mi, że nie potrzebuje silnych i sprawnych służbspecjal nych.Nic bardziej błędnego.Mógłbym zacytować dziesiątki przykładów obecnych działań obcych służbspecjalnych wzdłuż wszystkich granic Rosji i wewnątrz niej"14.Najwyrazniej wielu deputowanych \v Dumie podzielało ten pogląd.Trudno się temu dziwić, jeśli się wezmie pod uwagę, jak wielu twardogłowychpolityków zasiadało w ła wach parlamentu15.Nie należy również lekceważyć problemu przestępczości i przemocy, któryniepokoił wielu obywateli rosyjskich.Ustawa, dająca służbom specjalnym nadzwyczaj ne uprawnienia w walce z tymzjawiskiem, cieszyła się popu larnością zarówno w Dumie, jak i wśród ogółuspołeczeń stwa.Obawy o nadużywanie przez organa ścigania swoich uprawnień zniknęły w obliczutroski o bezpieczeństwo pu bliczne.Oto jedna z opinii wygłoszonych w Dumie: "Państwo, tak jak samochód, musi byćsprawnie kierowane.Dobrze funkcjonujący system bezpieczeństwa nie ma służyć liberal nympięknoduchom, ale chronić obywateli przed gangstera mi, społeczeństwo przedwstrząsami politycznymi, a państwo Przed zakusami jego jawnych i ukrytychwrogów"16.Dumie podzielało303.ROZDZIAA DZIEWITYDEKRET JELCYNA PRZECIWKO FASZYZMOWIOprócz działań obcych służb specjalnych i rosnącej prze stępczości nahoryzoncie pojawiło się kolejne zjawisko gro żące Rosji - faszyzm.Wiosną 1995 roku termin "faszyzm" lub "neofaszyzm" zaczął budzić rosnącezaniepokojenie w kręgach politycznych, zwłaszcza bliskich prezydentowi.Faszyzm, zdaniem stronników Jelcyna, rozprzestrzeniał się w zatrważającym tempiei bez wątpienia trzeba było coś z tym zrobić.Władze bez powodzenia próbowały ścigać Wik tora Biezwierchego, znanegoantysemitę z Sankt Petersbur ga, który w swojej książce nawoływał doeksterminacji wszystkich %7łydów, i Aleksieja Wiedienkina, przywódcy skrajnieprawicowej partii Rosyjska Jedność Narodowa, który groził śmiercią dwómdziałaczom ruchu praw człowie ka w Dumie, Siergiejowi Kowalowowi i SiergiejowiJuszenkowowi.Zdaniem administracji Jelcyna potrzebne były skuteczniejsze środki do walki zezjawiskiem faszyzmu17.Czy rząd przesadzał, mówiąc o skali problemu?Bez wąt pienia faszystowskie manifestacje stawały się coraz bardziej widoczne.W moskiewskich sklepach świetnie sprzedawały się koszulki i biżuteria zemblematami faszystowskimi.Dziennikarka Jewgienija Albac twierdzi, że na początku maja 1995 roku w Rosjibyły 43 organizacje profaszystowskie i 154 pisma o takim profilu18.Niemniej, jak zauważył w "Niezawisimej Gaziecie" Walerij Sołowiej, grupy faszystowskie egzystują niemal w każdym państwie i sama ich obecność nie oznacza, żestanowią zagrożenie dla społeczeń stwa.Organizacjom, uznawanym w Rosji za faszystowskie, brakowało koniecznejstrategii, struktury i jasnych politycz nych celów, by osiągnąć realny wpływ naspołeczeństwo.Zdaniem Sołowieja administracja Jelcyna używała antyfa szystowskiej retoryki, by"zdemonizować politycznych opo nentów", a także po to, by naprawić popsutestosunki mię dzy Jelcynem i demokratami, którzy stracili wiarę w prezy denta poinwazji na Czeczenię.Hasło walki z faszyzmem przemawiało do demokratów, a kierując uwagę opinii pu304ROK 199S: PONOWNIE W KR�LESTWIE KGBblicznej na rosyjskich faszystów, Jelcyn na zasadzie kontra stuprzedstawiał swój własny autorytaryzm i nacjonalizm jako bardziej umiarkowane19.Jakkolwiek poważne było zagrożenie faszyzmem w Rosji, Jelcyn zaproponowałlekarstwo, które nie wzbudziło entu zjazmu wśród demokratycznych reformatorów.Jego obszer ny Dekret "O zwalczaniu faszyzmu i innych form ekstremizmupolitycznego", wydany pod koniec marca 1995 roku, był typowym przykłademarbitralnego podejścia do prawo dawstwa, które charakteryzowało jegoadministrację od sa mego początku20.Dekret rozpoczynał się od obszernego oskarżenia tych, którzy "rozpalająnienawiść społeczną, ra sową, etniczną i religijną", oraz politycznychekstremistów, którzy podejmują inne "działania antykonstytucyjne".Wśród rozlicznych postanowień dekret nakazywał służbom specjalnym aresztować iprowadzić śledztwa przeciwko oso bom "rozpowszechniającym materiały drukowane,filmy, fo tografie oraz materiały audio-wideo, propagujące faszyzm i wzniecającenienawiść społeczną, rasową, etniczną i reli gijną".Zalecał również władzom bezpieczeństwa zakazywa nie publicznych spotkań idemonstracji organizowanych przez grupy szerzące taką nienawiść.Stosując tak szeroko zakreślone kategorie, służby specjal ne mogły ścigaćnie tylko ludzi w rodzaju Biezwierchego i Wiedienkina, ale również każdego, ktosię nie zgadzał z Jel cynem.Teoretycznie można było zakazać organizowania de monstracji każe j grupiepolitycznej [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki