Podolski Bartłomiej Analiza przyczyn kryzysu gospodarczego w USA w wietle austryjackiej teorii ekonomii

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tymczasem nie potrzebujemy nowychpieniędzy.Potrzebujemy nowych dóbr i usług a te może zapewnić tylko praca i oszczędzaniezapewniające rozwój gospodarczy.Państwo uszczęśliwiając nas na siłę nowymi banknotami,skutecznie ten rozwój zabija.Państwu nie zależy zatem na oszczędzaniu, zależy mu raczej natransferze bogactwa od jednych do drugich, co oszczędność społeczeństwa wręcz utrudnia( na przykład nie konsumowanie teraz pozbawia państwo natychmiastowych dochodów ztytułu podatku VAT).Co jakiś czas dziennikarze lub politycy biadolą nad fatalnym stanemoszczędności społeczeństwa.Jednocześnie z biadoleniem trwa systematyczne zniechęcanieludzi do oszczędzania poprzez zwiększanie podaży pieniądza , wprowadzenie podatku odzysków z oszczędności ( wspomniany podatek Belki) i tani kredyt.W tej sytuacji należy siędziwić, że ktokolwiek w ogóle oszczędza.Państwo nawet gdyby zechciało, nie może zmusićludzi do bycia oszczędnymi.Potwierdza to polski system emerytalny (OFE) który zmuszaludzi do oszczędzania w określony sposób (ale nie zmienia przecież nastawienia ludzi dooszczędzania!), jednak w rezultacie tej interwencji okazuje się, że ludzie dysponującmniejszymi dochodami, nie są w stanie nie tylko oszczędzić więcej, ale także nie majązupełnie wpływu na to co dzieje się z ich pieniędzmi.W dodatku OFE przy każdej wpłaciena ich konto pobierają 7% składki jako wynagrodzenie, plus opłata co miesięczna zazarządzanie funduszem.Zatem nawet w ciągu roku nasze pieniądze raczej nie mają szansodrobić początkowych strat.Dodatkowo , okazuje się, że tych pieniędzy nikt z nas w zasadzienie zobaczy po przejściu na emeryturę opracowywany jest projekt wypłat z Funduszy alaZUS zatem pieniądze nie zostaną zwrócone właścicielowi po osiągnięciu wiekuemerytalnego, tylko dozowane miesięcznymi wypłatami.Emeryt nie ma zatem szans narozsądne samodzielne zainwestowanie tego kapitału, czy choćby przekazanie go dzieciom.Właściwie im szybciej umrze po przejściu na emeryturę, tym dla państwa lepiej.Jest to choryi perwersyjny pomysł, nie wspominając już o tym, że gdyby jednak miał okazję cieszyć się tąkroplówką dozowaną przez państwo z jego własnych, wypracowanych pieniędzy siłanabywcza jego pieniędzy, na skutek kreowanej przez rząd inflacji i tak będzie spadać.Takiepostępowanie państwa to po prostu ukryta kradzież.Jak widzimy, państwu wyjątkowo nieidzie zachęcanie społeczeństwa do oszczędzania.Wyjątkowo dobrze idzie mu natomiastfałszowanie preferencji społeczeństwa co do oszczędzania za pomocą manipulacji stopąprocentową.Państwo potrafi zafałszować je do tego stopnia, że gospodarka da się nabrać izacznie się zachowywać tak, jakby ludzie rzeczywiście byli bardziej oszczędni niż są.Wmediach eufemistycznie nazywa się to działanie stymulowaniem gospodarki.Strona 57 z 1293.3 OszczędnościNie uda się dobrze przedstawić Austriackiej Teorii Cyklu Koniunkturalnego bezpokazania czym są oszczędności dla gospodarki oraz bez zastanowienia się jaki wpływ naoszczędności może mieć działanie państwa, a w szczególności, jaki wpływ na oszczędnościma zwiększanie podaży pieniądza czy obniżanie stopy procentowej.Dlatego przedstawię wskrócie poglądy Austriaków na te zagadnienia.3.3.1 Tezauryzacja pieniądza a oszczędnościOszczędności to nie jakiś abstrakcyjny wolumen pieniędzy odłożonych na koncie czylokacie bankowej.To raczej akt powstrzymania się od konsumpcji.Rozważmy hipotetycznyprzypadek w którym ludzie decydują się oszczędzać, jednak nie inwestują ( nie pożyczajądalej) swoich oszczędności.Innymi słowy zbierają pieniądze i chowają je pod materac.Takie działanie ekonomiści nazywają tezauryzacją czyli gromadzeniem bogactwa poprzezutrzymywanie dużej ilości pieniądza.Teorie opozycyjne do austriackiej przywiązują wielkąwagę do takiego zachowania ludzi.Uważają, że przez tezauryzację bogactwa stopaprocentowa zostaje sztucznie podniesiona i rolą państwa jest zmusić ją aby spadła.Keynesiści twierdzą że & to irracjonalne zachowanie ludzi sprawia że oprocentowaniedługoterminowe wzrasta powyżej poziomu równowagi i w rezultacie maleją wartość irozmiary nowych inwestycji 104.Tymczasem zapomina się o rzeczywistych preferencjachspołeczeństwa.Skoro wolą oni trzymać przy sobie więcej gotówki, widocznie sytuacja narynku jest nie pewna ( bo na przykład upadają banki ), zatem tezauryzacja nie jest wcaleirracjonalna.Jeżeli banki są zagrożone na skutek błędnych decyzji pożyczkowych, to jednymwłaśnie z przejawów niewidzialnej ręki rynku będzie wzrost tezauryzacji, co zmusi banki doograniczenia akcji kredytowej.Nie ma w tym niczego irracjonalnego.Poza tym teoriaaustriacka nie odmawia ludziom prawa do irracjonalnych zachowań.Mises tłumaczy: Ludzkie działanie jest z konieczności zawsze racjonalne (& ).Ostatecznym celem działaniajest zawsze zaspokojenie jakiejś potrzeby działającego.Ze względu na to, że nie da sięzastosować własnych sądów wartościujących wobec działań podejmowanych przez innegoczłowieka, nie ma sensu wydawać sądów na temat celów i aktów woli innych osób.Nikt niejest zdolny wskazać, co mogłoby uczynić człowieka bardziej szczęśliwym lub mniej104Tamże , s.203Strona 58 z 129niezadowolonym.Jeśli ktoś krytykuje nasze postępowanie, to albo mówi, do czego by dążyłgdyby był na naszym miejscu, albo z właściwą dyktatorom arogancją, nie licząc się z nasząwolą i aspiracjami, oświadcza, że mamy postępować tak, jak jemu się podoba. 105 Zatemekonomia w wydaniu Keynesa opisując jakieś zachowanie jako irracjonalne wychodzi pozanaukowe podejście ekonomii pozytywnej opisujące to co jest i ustanawia siebie w rolimentora mówiąc o tym jak powinno być.Można zaryzykować stwierdzenie, że takiejekonomii ekonomii normatywnej, bliżej jest już do polityki niż do naukowej dysputy.Tezauryzacja pieniądza nie stanowi żadnej przeszkody dla rozwoju.Wszak jeśli nawet ludzienagminnie chcieliby utrzymywać oszczędności w skarpecie, czyli wzrósłby popyt napieniądz, nastąpi dostosowanie cen ( czyli ich spadek) do nowej (mniejszej) wartości podażypieniądza.Wtedy nawet przy wyższej wartości stopy procentowej przedsiębiorców staćbędzie na finansowanie inwestycji, bo ceny spadły i inwestowanie będzie tańsze.Ludzie sąwolni i w swych decyzjach kierują się własnymi preferencjami.Rynek sam się reguluje i niepotrzebuje dodatkowych regulacji.3.3.2 Natura oszczędnościJak już wspomniałem, oszczędności to akt powstrzymania się od konsumpcji.Dlaczego ludzie decydują się na oszczędzanie? Kluczem do zrozumienia zjawiskaoszczędzania jest wyobrażenie sobie , że dyskomfort wiążący się z przyszłością jest sam wsobie zródłem niezadowolenia.Możemy się tego uczucia pozbyć poprzez oszczędzanie.106Ponieważ część ludzi jest bardziej przedsiębiorcza niż inni, z chęcią pożyczą oni pieniądze izainwestują w nowe metody produkcji.Będą oni oferować zapłatę za pożyczone pieniądze wpostaci procentu, w nadziei, że ich inwestycja przyniesie więcej dochodu niż procent, copozwoli im na spłatę pożyczki.Ludzie którzy są chętni oszczędzać z chęcią też pożyczą tepieniądze zamiast trzymać je pod materacem, w nadziei, że przyniosą one dochód.Takiproces wzbogaca społeczeństwo.W tym miejscu trzeba sobie uzmysłowić istnienie związkupomiędzy pożyczką a oszczędnościami oraz fakt, że oszczędności i pożyczki to nie tylkopieniądze.Pieniądze są jedynie sposobem ich wyrażania [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Linki